wtorek,
Panteon – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych
Panteon – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych to pomnik znajdujący się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, upamiętniający żołnierzy zamordowanych przez komunistyczne władze w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Jego dokładna lokalizacja to Kwatera na Łączce. W tym miejscu od połowy 1948 roku potajemnie chowane były ciała więźniów więzienia mokotowskiego.
Pomnik zaprojektowali wybrani w konkursie rzeźbiarz Jan Kuka i architekt Michał Dąbek. Panteon składa się z kamiennych bloków wykonanych z jasnoszarego granitu tworzących kwadratowy plac.
Pierwszy pomnik na łączce wzniesiono w 1991 roku. W związku z realizacją prac ekshumacyjnych został rozebrano go w 2013 roku. Panteon – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych został odsłonięty 27 września 2015 roku.
W dniu odsłonięcia pomnika w Panteonie pochowano 35 osób ekshumowanych na „Łączce” i zidentyfikowanych:
- Stanisław Abramowski „Bury”;
- Władysław Borowiec „Żbik”;
- porucznik Henryk Borowy-Borowski „Trzmiel”;
- Bolesław Budelewski „Pług”;
- porucznik Edmund Bukowski „Edmund”;
- major Jan Czeredys;
- porucznik Julian Czerwiakowski „Jurek”;
- Bolesław Częścik „Orlik”;
- major Hieronim Dekutowski „Zapora”;
- Adam Gajdek „Agata”;
- porucznik Stefan Głowacki „Smuga”;
- Marian Kaczmarek „Paweł”;
- podpułkownik Stanisław Kasznica „Maszkowski”;
- podpułkownik Aleksander Kita;
- major Bolesław Kontrym „Żmudzin”;
- porucznik Józef Kozłowski „Las”;
- Zygfryd Kuliński „Albin”;
- Stanisław Kutryb „Ryś”;
- kapitan Stanisław Łukasik „Ryś”;
- Józef Łukaszewicz „Kruk”;
- podpułkownik Antoni Olechnowicz „Pohorecki”;
- płk Marian Orlik;
- Roman Henryk Pawłowski „Henryk Orłowski”;
- porucznik Tadeusz Pelak „Junak”;
- podporucznik pilot Edward Pytko;
- Karol Rakoczy „Bystry”;
- Eugeniusz Smoliński „Kazimierz Staniszewski”;
- kapral podchorąży Dionizy Sosnowski „Zbyszek”;
- porucznik Zygmunt Szymanowski „Jezierza”;
- major Ludwik Świder „Johann Puk”;
- kapitan Aleksander Tomaszewski „Al”;
- porucznik Edmund Tudruj „Mundek”;
- porucznik Wacław Walicki „Tesaro”;
- porucznik Arkadiusz Wasilewski „Biały”;
- Ryszard Widelski „Irydion”.
W miarę ekshumacji i identyfikacji ofiar w Panteonie będą chowane kolejne osoby.
