niedziela,
Historia polskiej radiofonii
Dokładnie sto lat temu przejęta od zaborców wojskowa stacja radiotelegraficzna w Krakowie nadała pierwsze radiogramy w języku polskim. W Polsce pionierami radiofonii byli wyszkoleni jeszcze przez zaborców oficerowie łączności. Początkowo radiostacje były wykorzystywane głównie na potrzeby wojska.
Pierwszy polski program radiowy został nadany jako eksperyment techniczny na początku 1925 roku. W tym samym roku powstała spółka „Polskie Radio”, która przed drugą wojną światową była jedyną firmą posiadającą koncesję na nadawanie programu radiowego na terenie całej Polski. Regularna emisja ogólnopolskich programów radiowych rozpoczęła się w 1926 roku.
Pierwszą stałą stację radiofoniczną zbudowali Amerykanie. Zaczęła ona nadawać w listopadzie 1920 roku. Europejskim pionierem byli Sowieci, nadajnik w Moskwie odezwał się 22 marca 1922 roku. Polska po latach niewoli i zawierusze wojennej stosunkowo szybko uruchomiła własne radio, wyprzedzając kilka innych europejskich krajów.
Kalendarium
- 4 listopada 1918 – wojskowa stacja radiotelegraficzna w Krakowie nadaje pierwsze radiogramy w języku polskim. Po 8 listopada stacja nadawała także komunikaty dla prasy.
- 19 listopada 1918 – Polacy przejmują niemiecką stację w warszawskiej Cytadeli. Pierwszego dnia nadano komunikat o powstaniu niepodległego państwa polskiego do Paryża.
- 6 stycznia 1919 – w polskie ręce dostała się stacja radiotelegraficzna w Poznaniu.
- 10 sierpnia 1921 – początek działalności polskiej cywilnej służby radiokomunikacyjnej.
- 4 października 1923 – uruchomiono Transatlantycką Stację Radiotelegraficzną na Bemowie (częściej nazywaną stacją w Babicach), w swoim czasie jedną z największych i najnowocześniejszych w świecie.
- 2 czerwca 1924 – ogłoszenie ustawy o poczcie, telegrafie i telefonie. Prywatne używanie odbiorników radiowych stało się legalne. Wprowadzono opłaty abonamentowe. Ustawa zawierała m.in. unormowania w zakresie produkcji, handlu i koncesjonowania urządzeń radiotelefonicznych. Był to kluczowy dla rozwoju radiofonii w Polsce akt prawny.
- Październik 1924 – pierwsze próby techniczne na fali 380 metrów prowadzone przez Polskie Towarzystwo Radiotechniczne w Warszawie. Był to głównie audycje z muzyką odtwarzaną z płyt.
- 1 lutego 1925 – próbna stacja radionadawcza Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w Warszawie na fali 385 metrów rozpoczęła regularne nadawanie audycji codziennie od 18:00 do 19:00.
- 10 lutego 1925 – stacja PTR dołącza do swoich audycji komunikaty z Państwowego Instytutu Meteorologii i Polskiej Agencji Telegraficznej.
- 24 lutego 1925 – prasa zaczyna zamieszczać programy radiowe.
- 18 sierpnia 1925 – niespodziewanie koncesję na budowę i eksploatację urządzeń radiofonicznych na terenie Rzeczypospolitej otrzymuje spółka „Polskie Radio”. Polskie Towarzystwo Radiotechniczne mimo doświadczenia i spełniania warunków technicznych trafia na boczny tor.
- 18 kwietnia 1926 – oficjalny początek polskiej radiofonii. Tego dnia rozpoczęła nadawanie stacja nadawcza Polskiego Radia w Warszawie.
- 2 stycznia 1927 – Polskie Radio uruchamia jeden z najsilniejszych europejskich nadajników znajdujący się na ulicy Racławickiej w Warszawie.
- 17 kwietnia 1927 – Radio Poznańskie nadaje pierwszą polską radiową transmisję mszy.
- 1 sierpnia 1927 – Polskie Radio Kraków zaczyna codziennie nadawać hejnał z Wieży Mariackiej.
- 11 sierpnia 1929 – Radio Poznań – pierwsza w Polsce radiowa transmisja z meczu piłkarskiego.
- Jesień 1930 – w Państwowej Wytwórni Łączności na dużą skalę rusza produkcja taniego i prostego radioodbiornika o nazwie Detefon. Do wybuchu wojny wyprodukowano pół miliona sztuk urządzenia – był to najpopularniejszy odbiornik w przedwojennej Polsce.
- Maj 1931 – oddanie do użytku w Raszynie najsilniejszej w Europie stacji nadawczej.
- Grudzień 1938 – Polskie Radio ma ponad milion abonentów.
