piątek,
Grupa artyleryjska „Granat”
W noc sylwestrową 31 grudnia 1939 roku grupa oficerów artylerii zorganizowała ucieczkę majora Kazimierza Falewicza z jednego z warszawskich szpitali. Był to początek jednostki artyleryjskiej utworzonej w strukturach ruchu oporu. Falewicz wraz z grupą, która zorganizowała ucieczkę, postanowił zorganizować oddział. Po nawiązaniu kontaktów ze Związkiem Walki Zbrojnej powstała jednostka nazwana jako Grupa artyleryjska „Granat”. Jej członkowie zorganizowali infrastrukturę magazynowo-szkoleniową oraz zgromadzili zapasy uzbrojenia. Prowadzono zajęcia szkoleniowe zakresie taktyki piechoty oraz ze sprzętem artyleryjskim.
Po powołaniu Armii Krajowej oddział otrzymał nazwę „10. Kadrowy Pułk Artylerii Armii Krajowej” oraz kryptonim 548. Latem 1943 roku Grupę dotknęła fala aresztowań. Część jej członków opuściła Warszawę i dołączyło do oddziałów partyzanckich. Pułk został przeorganizowany pod kątem przewidywanego powstania. Na początku 1944 roku jego skład osobowy stanowiło 432 żołnierzy. W przeddzień wybuchu powstania warszawskiego nastąpiło przeniesienie lokalizacji Komendy Głównej AK. Wprowadzone w związku z tym zmiany spowodowały chaotyczną koncentrację oddziałów. Nie wszyscy żołnierze zdołali na czas dotrzeć na nowe punkty koncentracji. Dotyczyło to także transportu broni i amunicji.
1 sierpnia 1944 roku do walki przystąpiło około 320 żołnierzy Grupy. Tylko 130 pośród nich było uzbrojonych. Zadaniem Grupy był atak na baterię przeciwlotniczą na Polu Mokotowskim. Następnie jej żołnierze wspólnie z innymi oddziałami uderzyli na koszary przy ulicy Rakowieckiej. Powstańcy nie zdołali pokonać uzbrojonych po zęby dwóch batalionów SS wspartych czołgami.
Grupa artyleryjska „Granat” znalazła się w składzie Zgrupowania Pułku „Baszta”. Żołnierze formacji brali udział w krwawych walkach na Mokotowie do kapitulacji dzielnicy 27 września. W trakcie powstania w składzie Grupy walczyło 520 ludzi, poległo 230 spośród nich. Komenda Główna odznaczyła żołnierzy Grupy artyleryjskiej „Granat” dziesięcioma Krzyżami Srebrnymi Orderu Wojennego Virtuti Militari, 43 Krzyżami Zasługi z Mieczami oraz 69 Krzyżami Walecznych.
