środa,
Rocznica urodzin Eugeniusza Werensa
Eugeniusz Werens urodził się 19 grudnia 1917 roku w Kielcach. Po ukończeniu szkoły średniej wstąpił do Wojska Polskiego. Przed wojną, w sierpniu 1939 roku ukończył szkołę oficerską w stopniu podporucznika. Brał udział w kampanii wrześniowej. Bronił przed Niemcami twierdzy Modlin i Warszawy. Pod koniec 1939 roku zaczął działać w organizacji konspiracyjnej „Odwet” założonej przez Władysława Jasińskiego pseudonim „Jędruś”. W czasach okupacji używał przybranych nazwisk: Jerzy Nowak i Krzysztof Samborski oraz pseudonimu „Pik”.
W 1942 roku przeniósł się na Podkarpacie, zamieszkał w Iwoniczu-Zdroju. W 1943 awansował na porucznika. Pełnił funkcję zastępcy Komendanta Placówki Armii Krajowej OP-15 Irys. Po śmierci dowódcy oddziału został nowym komendantem. W 1944 otrzymał stopień kapitana.
Podczas Akcji „Burza”, 25 lipca 1944 roku otrzymał rozkaz zniszczenia akt osobowych w biurach iwonickiego urzędu gminy. Przy realizacji zadania miał współpracować z oddziałem podporucznika Franciszka Kochana. Następnego dnia po koncentracji oddziałów Polacy zajęli kluczowe punkty w Iwoniczu. Niemiecki garnizon został zmuszony do opuszczenia miasteczka. Podczas kilkugodzinnej akcji zdobyto znaczne ilości broni i amunicji. Do niewoli wzięto około stu jeńców, jednak ze względów organizacyjnych wypuszczono ich wolno. Akcja zniszczenia dokumentów przebiegła zgodnie z planem.
W miasteczku wywieszono flagi narodowe. Powołano Radę Cywilną z majorem doktorem Józefem Aleksiewiczem na czele. Był to organ samorządowy, a do jego zadań należało zapewnienie porządku i bezpieczeństwa, zaopatrzenia, opieki lekarskiej. Powstał partyzancki szpital. Wydarzenia wokół Iwonicza-Zdroju, które rozegrały się latem 1944 roku przeszły do historii pod nazwą Rzeczpospolita Iwonicka.
Przez dwa miesiące stoczono wiele walk z niemieckimi oddziałami probującymi wyprzeć partyzantów z miasteczka, także z wycofującymi się oddziałami frontowymi. Niemcy używali czołgów i artylerii. W połowie września Werens był raniony w nogę. Rzeczpospolita Iwonicka przetrwała do wejścia Armii Czerwonej, które nastąpiło 20 września 1944. Później rozpoczęły się aresztowania żołnierzy Armii Krajowej przez NKWD. Eugeniusz Werens wyjechał do Krakowa. Podjął pracę w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Nie ujawnił swojej przeszłości. Na początku grudnia 1944, kiedy konspiracyjna przeszłość wyszła na jaw. Werens wyjechał do Wrocławia.
We Wrocławiu zorganizował kilkuosobową grupę zbrojną. W styczniu 1946 roku w kawiarni przy ulicy Szczytnickiej we Wrocławiu Warens wpadł w „kocioł” i doszło do wymiany ognia z funkcjonariuszami UB. „Pik” ponownie został raniony w nogę, ale zdołał uciec. Wyjechał z rodziną do Kielc.
2 lipca 1946 roku został aresztowany wraz z ciężarną żoną. W grudniu został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 16 kwietnia 1947 roku we wrocławskim więzieniu. Kary więzienia otrzymali członkowie jego rodziny: żona 7 lat, teściowa 5 lat, siostra 3 lata. W więzieniu, w czasie śledztwa jego żona Krystyna Matuszczak urodziła córkę Lucynę, którą pozwolono mu zobaczyć jeden raz.
