Przeglądasz zaktualizowaną wersję artykułu.
piątek,
Bitwa pod Kałuszem
Podczas wyprawy na czambuły przeprowadzonej przez hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego 14 października 1672 roku jego żołnierze dopadli i rozgromili oddziały tatarskie liczące około ośmiu tysięcy ludzi.
Na początku wojny polsko-tureckiej 1672-1676 sytuacja rozwijała się niepomyślnie dla Rzeczpospolitej. Potężna armia turecka zdobyła twierdzę w Kamieńcu Podolskim i przystąpiła do oblężenia Lwowa. Wspierający ją Tatarzy plądrowali tereny leżące między Sanem, Wieprzem i Bugiem. Hetman Jan Sobieski w październiku 1672 roku ruszył z wyprawą na tatarskie czambuły. 7 października pod Niemirowem rozbił kosz Dżiambeta. Dwa dni później pod Komarnem ponownie rozgromił liczniejsze siły przeciwnika.
Ścigając Hadżiego Gereja, półtora tysiąca Polaków przeprawiło się przez Dniestr. 13 października polski zwiad natknął się na tatarskie obozowisko. Sobieski wysłał posłańców do pobliskich wsi, aby namówić chłopów do udziału w walce. Po północy kilka tysięcy chłopów zaczaiło się w lasach. Nocą żołnierze koronni ruszyli za Tatarami. Sobieski podzielił swoje oddziały na kilka grup. Od czoła zaatakowało nieprzyjaciela kilkuset ochotników, z tyłu naparł pułk wojewody ruskiego Stanisława Jabłonowskiego. Podobnie jak w innych bitwach podczas wyprawy na czambuły, główne polskie siły przystąpiły do walki z pewnym opóźnieniem i przeciwnik był całkowicie zaskoczony kierunkiem i siłą uderzenia. Mimo przewagi liczebnej osiem tysięcy Tatarów nie zdołało powstrzymać wojsk Sobieskiego.
Tatarzy próbowali uciekać przez lasy. Czekali tam na nich chłopi z samopałami i kosami. Według niektórych źródeł pod Kałuszem zginęło nawet sześć tysięcy Tatarów. Polskie straty to jedynie kilkunastu rannych żołnierzy. Odbito 10 tysięcy jasyru.
