niedziela,
Operacja lotnicza „Weller 29”
75 lat temu w okolicach wsi Wierzbno w Małopolsce żołnierze Armii Krajowej odebrali zrzut cichociemnych. Wspierał ich oddział Batalionów Chłopskich. Placówka odbiorcza „Kos” odebrała sześciu skoczków spadochronowych. Byli to porucznik Marian Golarz „Góral 2”, rotmistrz Krzysztof Grodzicki „Jabłoń 2”, podporucznik Władysław Marecki „Żabik 2”, generał brygady Leopold Okulicki „Kobra 2”, podporucznik Zbigniew Waruszyński „Dewajtis 2”, kapitan Tomasz Wierzejski „Zgoda 2”.
Marian Golarz (1916–1985)
Po maturze odbył roczną służbą w Szkole Podchorążych Rezerwy 22 Dywizji Piechoty Górskiej. W 1936 roku podjął studia lekarskie na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Naukę przerwał wybuch wojny. W 1939 roku ukończył trzeci rok studiów. Podczas kampanii wrześniowej służył jako lekarz w 24 Pułku Artylerii Lekkiej. Na początku listopada 1939 roku został aresztowany przez Sowietów. W 1941 roku przebywał w łagrze w okolicach Workuty.
Po zawarciu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa. Po ewakuacji na Bliski Wschód zgłosił się do służby w kraju. W okupowanej Polsce otrzymał przydział do Poleskiej 30 Dywizji Piechoty AK. Był szefem służby medycznej w Okręgu Brzeskim. Podczas powstania warszawskiego jego jednostka ruszyła na pomoc walczącej stolicy. 19 sierpnia 1944 roku oddział został rozbrojony przez Sowietów. Teleszyński został aresztowany. Przeszedł brutalne śledztwo. W marcu 1946 roku jego rodzina przekupiła strażników więziennych i odzyskał wolność. Aby się ukryć, używał nazwiska Teleszyński, ukończył studia i podjął pracę jako lekarz. Zmarł 26 sierpnia 1985 roku w Gdyni.
Krzysztof Grodzicki (1915–1989)
Przed wojną odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. W 1937 roku został studentem Politechniki Lwowskiej. W szeregach Podolskiej Brygady Kawalerii walczył w kampanii wrześniowej. 22 września przeszedł na Węgry i stamtąd przedostał się do Francji. Latem 1940 roku przybył do Polski jako emisariusz Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego. Został aresztowany przez NKWD, otrzymał karę śmierci.
Po zawarciu układu Sikorski-Majski wyszedł z więzienia i dołączył do formowanych w ZSRR polskich oddziałów. Był żołnierzem 12 Pułku Ułanów Podolskich 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Brał udział w walkach na Bliskim Wschodzie. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł odpowiednie przeszkolenie. Po operacji „Weller 29” otrzymał przydział do Okręgu Kraków AK. Był oficerem wyszkolenia oddziałów partyzanckich w Obwodzie Myślenice. Po wojnie wyjechał do Argentyny, gdzie mieszkał do końca życia.
Władysław Marecki (1911–1999)
Przed wojną był oficerem zawodowym. W czasie kampanii wrześniowej był zastępcą dowódcy plutonu w 2 Pułku Strzelców Górskich. Uczestniczył w walkach w Beskidach. 6 września został ranny. 19 września opuścił szpital i przeszedł na Węgry. Wiosną 1940 roku dotarł do Syrii i wstąpił do Brygady Strzelców Karpackich. Walczył w bitwach o Tobruk i o Gazalę. W 1943 roku zgłosił się do służby w kraju.
Pierwsze tygodnie w okupowanym kraju spędził w okolicach placówki odbiorczej. Później został dowódcą kompanii „Tobruk” 106 Dywizji Piechoty AK w strukturach Inspektoratu Miechów Okręgu Kraków AK. Równolegle był instruktorem minerstwa, dywersji i taktyki szturmowej. Po wojnie zamieszkał w Gdańsku. Zmarł 25 marca 1999 roku w Sopocie.
Leopold Okulicki (1898–1946)
Od 191 roku był członkiem Związku Strzeleckiego, rok później uzyskał stopień podoficerski. W połowie sierpnia 1914 roku uciekł z domu z zamiarem wstąpienia do Legionów Polskich. Z uwagi na wiek został odesłany do domu, jednak nie zrezygnował i w październiku następnego roku ponownie spróbował zrealizować swoje plany. Wstąpił w szeregi 3 pułku piechoty Legionów Polskich. Brał udział w walkach pod Kosiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej. Po ucieczce z wojska na początku 1918 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej w Krakowie. W listopadzie 1918 roku został oficerem Wojska Polskiego. Walczył z Ukraińcami w obronie Lwowa. Od maja 1919 pułk piechoty, w którym służył, został skierowany na front w wojnie polsko-bolszewickiej. Kilkakrotnie ranny w walkach został odznaczony za odwagę Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
W dwudziestoleciu międzywojennym Leopold Okulicki był zawodowym żołnierzem. W dniu wybuchu drugiej wojny światowej Okulicki pełnił służbę w Sztabie Głównym w stopniu podpułkownika. W kampanii wrześniowej początkowo był oficerem łącznikowym Naczelnego Wodza. Od 10 września brał czynny udział w obronie Warszawy. Jako jeden z pierwszych wstąpił do Służby Zwycięstwu Polski. W listopadzie 1940 roku został oddelegowany do Lwowa na stanowisko miejscowego komendanta ZWZ. W styczniu 1941 aresztowało go NKWD. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski został zwolniony i w sierpniu 1941 roku objął funkcję szefa sztabu formowanej w ZSRR armii polskiej.
W 1943 roku trafił do Londynu. Odbył kurs cichociemnych i w maju 1944 roku został zrzucony do kraju. Awansowany do stopnia generała brygady objął stanowisko szefa Operacji i pierwszego zastępcy szefa Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. Tadeusz Bór-Komorowski wyznaczył go na swojego następcę na stanowisku komendanta AK na wypadek niemożności dalszego dowodzenia. Jednocześnie Okulicki został komendantem organizacji „NIE”, której zadaniem było kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej.
Po wybuchu powstania pozostawał w izolacji z uwagi na jego zadanie tworzenia alternatywnej zakonspirowanej struktury wojskowej w ramach organizacji NIE. W związku z niepomyślnym przebiegiem walk w Warszawie, Okulicki we wrześniu włączył się do działań powstańczych. 3 października 1944 roku w związku ze wzięciem do niewoli Tadeusza Bora-Komorowskiego, Leopold Okulicki został nowym komendantem głównym Armii Krajowej. Tego samego dnia razem z ludnością cywilną opuścił stolicę. Obowiązki komendanta organizacji NIE przejął generał August Emil Fieldorf „Nil”. 19 stycznia 1945 roku Okulicki wydał rozkaz rozwiązania AK. Polska znalazła się pod kontrolą Sowietów i zwolnienie żołnierzy z przysięgi miało uchronić ich przed represjami NKWD.
28 marca 1945 roku przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego zostali podstępnie aresztowani i przewiezieni do Moskwy przez NKWD. Wśród nich znajdował się Leopold Okulicki. Zorganizowano pokazowy proces. Władzom sowieckim chodziło jedynie o zachowanie jakichkolwiek pozorów przed mocarstwami zachodnimi. Stalin założył, że ich przywódcy nie będą dochodzili prawdy. W sławnym procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego Okulicki został skazany na dziesięć lat więzienia. Los generała Okulickiego po 1945 roku pozostawał nieznany. W 1955 roku władze ZSRR ogłosiły, że Leopold Okulicki zmarł w więzieniu na Łubiance 24 grudnia 1946 roku na skutek ataku serca. Prawdopodobnie w rzeczywistości został zamordowany.
Zbigniew Waruszyński (1915–1976)
W 1936 roku odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 48 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie. Dwa lata później rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1939 roku został zmobilizowany. W kampanii wrześniowej walczył jako dowódca plutonu przeciwpancernego w szeregach 49 Huculskiego Pułku Strzelców. Po rozbiciu jego oddziału wrócił w rodzinne strony i rozpoczął działalność konspiracyjną w Służbie Zwycięstwu Polski. W lutym 1940 roku został aresztowany przez NKWD. Trafił do łagrów na Kołymę. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa. Służył w 23 Pułku Piechoty. Po ewakuacji z ZSRR zgłosił się do służby w kraju.
Po aklimatyzacji w okupowanej Polsce otrzymał przydział do sztabu Kedywu Okręgu Kraków Armii Krajowej. Był dowódcą plutonu i zastępcą dowódcy 2 kompanii „Błyskawica” Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała”. Brał udział w przygotowywaniach do zamachu na Wilhelma Koppe oraz walkach stoczonych przez batalion „Skała” podczas nieudanej próby marszu na Warszawę. W listopadzie 1944 roku otrzymał awans do stopnia kapitana.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej pozostał w konspiracji. Zajmował się przerzutem osób zagrożonych aresztowaniem na teren Śląska. Jesienią 1945 roku wyjechał na Zachód. Zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Pracował jako robotnik. Zmarł 19 lipca 1976 roku.
Tomasz Wierzejski (1911–1957)
Maturę zdał w Korpusie Kadetów w Modlinie i Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie. Ukończył Szkołę Podchorążych Inżynierii w Warszawie i został żołnierzem zawodowym. Podczas kampanii wrześniowej dowodził 12 Samodzielną Kompanią Pontonową w 8 Dywizji Piechoty. 4 września dostał się do niewoli, z której szybko zbiegł. 17 września został zatrzymany przez Sowietów. Z długoletnim wyrokiem trafił do łagru. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski został oficerem 2 Batalionu Saperów Armii Andersa. Latem 1943 roku objął stanowisko I oficera technicznego 5 Brygady Saperów.
W 1943 roku zgłosił się do służby w kraju. Pod koniec lipca 1944 roku zameldował się w Warszawie. Wobec wybuchu powstania został dowódcą plutonu w batalionie „Czata 49” w Zgrupowaniu „Radosław”. Raniony 26 sierpnia na Starym Mieście trafił do powstańczego szpitala. 3 września powrócił do służby. Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Miliari. Po kapitulacji trafił do niewoli. Po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Zginął w wypadku samochodowym w 1957 roku.
