Przejdź do treści

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mrągowie

Operacja lotnicza „Step”

poniedziałek,

Operacja lotnicza „Step”

W nocy z 14 na 15 marca 1943 roku w ramach operacji lotniczej „Step” w okupowanej Polsce wylądowali kolejni cichociemni. Byli to major Jan Górski „Chomik”, podporucznik Janusz Jarosz „Szermierz” oraz podporucznik Olgierd Stołyhwo „Stewa”. Skoczkowie dotarli nad Polskę na pokładzie samolotu Halifax DT-543 „G” ze 138. Dywizjonu RAF, który odleciał z lotniska RAF Tempsford położonego 75 kilometrów na północ od centrum Londynu. Załogą samolotu dowodził porucznik nawigator Stanisław Król. Skoczków przyjęła placówka odbiorcza „Bat” w okolicach miejscowości Książenice niedaleko Grodziska Mazowieckiego. Przybysze z Anglii dostarczyli ponad trzysta tysięcy dolarów przeznaczonych na potrzeby Armii Krajowej. Zrzucono także sześć zasobników ze sprzętem wojskowym. Podczas drogi powrotnej samolot został mocno ostrzelany nad Bałtykiem, jednak mimo poważnych uszkodzeń, na resztkach paliwa dotarł do bazy. Bezpośrednio po skoku cichociemni trafili do w Podkowy Leśnej. Dzień później rozpoczęli aklimatyzację do życia w warunkach okupacyjnych w Warszawie.

Jan Górski (1905–1945)

Przyszedł na świat w Odessie. W tym mieście spędził dzieciństwo. Działał w harcerstwie, jako czternastolatek współpracował z wywiadem Polskiej Organizacji Wojskowej. Na początku 1920 roku wraz z matką i bratem przyjechał do Polski. Piętnastoletni Janek służył ochotniczo w Straży Obywatelskiej. Latem 1920 roku wstąpił do Korpusu Kadetów nr 2 w Modlinie. W tym okresie poznał Macieja Kalenkiewicza. W 1924 roku zdał egzamin dojrzałości i wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Rok później rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie. Po jej ukończeniu otrzymał stopień podporucznika i przydział do Batalionu Elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim. W latach 1930–1935 oddelegowany przez wojsko odbył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W 1936 roku otrzymał awans do stopnia kapitana. Był słuchaczem XIX Kursu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie.

Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej otrzymał przydział do Naczelnego Dowództwa Saperów w Sztabie Głównym Naczelnego Wodza. Po agresji ZSRR na Polskę wraz z Naczelnym Wodzem ewakuował się do Rumunii. Po ucieczce z obozu internowania dotarł do Francji, gdzie w połowie grudnia 1939 roku dołączył do polskich oddziałów. Spotkał swojego przyjaciela Macieja Kalenkiewicza. Pod koniec 1939 roku we Francji kapitanowie Jan Górski i Maciej Kalenkiewicz przygotowali projekt wykorzystania samolotów i skoczków spadochronowych do nawiązania kontaktów z Polską. Ich inicjatywa spotkała się z odmową polskiego dowództwa. Młodzi oficerowie nie zrazili się tym i po ewakuacji do Wielkiej Brytanii kontynuowali prace mające doprowadzić do wprowadzenia szkolenia spadochronowego dla grupy oficerów, których celem byłoby utrzymywanie łączności z krajem lub prowadzenie działań dywersyjnych na terenach okupowanych. Artykuł Kalenkiewicza „O zdobywczą postawę polskiej polityki” zwrócił uwagę Naczelnego Wodza Władysława Sikorskiego. Niektóre zawarte w nim pomysły doczekały się realizacji – powstała 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa oraz utworzono grupę żołnierzy-dywersantów – cichociemnych. Jan Górski zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji.

Po wylądowaniu w okupowanej Polsce otrzymał przydział do Obszaru Białystok Armii Krajowej. W 1944 roku wobec zbliżającego się frontu wschodniego został przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Biura Inspekcji Oddziału III Operacyjnego Komendy Głównej AK w Warszawie. Później był szefem sztabu Grupy Operacyjnej „ODRA” i udał się do Krakowa. W sierpniu 1944 roku został aresztowany przez krakowskie gestapo. Posługiwał się fałszywą tożsamością i nie został rozpoznany jako cichociemny. Okoliczności jego śmierci pozostają nieznane. Według jednej z wersji zginął 17 kwietnia 1945 roku podczas próby ucieczki w trakcie ewakuacji obozu Lengenfeld, filii niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Flossenbürg.

Janusz Jarosz (196–1993)

Pochodził z Zakopanego. W 1933 roku zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1939 roku obronił dyplom inżyniera rolnika. Uprawiał szermierkę, był akademickim mistrzem Polski. Nie został zmobilizowany we wrześniu 1939 roku, jednak ochotniczo zgłosił się do 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. 18 września przeszedł na Węgry. Po ucieczce z obozu internowania w listopadzie dotarł do Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, służył w 4. Warszawskim Pułku Strzelców Pieszych 2 Dywizji Strzelców Pieszych. W styczniu 1940 roku został skierowany do Szkoły Podchorążych Artylerii w Camp de Coëtquidan. Po upadku Francji trafił do Wielkiej Brytanii. Otrzymał przydział do 1. Pułku Artylerii Ciężkiej. Zgłosił się do służby w Kraju. Po szkoleniu w zakresie dywersji został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej.

W marcu 1943 roku w ramach operacji lotniczej „Step” znalazł się w okupowanej Polsce. Janusz Jarosz otrzymał przydział do Okręgu Białystok AK, jednak zanim zdążył tam wyjechać, przypadkowo został aresztowany pod zarzutem handlu bronią przez Kriminalpolizei. Razem z nim zatrzymano Jana Hörlma „Frog”. Obaj żołnierze posługiwali się fałszywą tożsamością i nie zostali rozpoznani jako członkowie Armii Krajowej. Trafili na Pawiak. W maju Jan Hörl został rozstrzelany w ruinach getta. Janusz Jarosz przeszedł brutalne śledztwo i w sierpniu 1943 roku trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Później był więźniem KL Dachau i KL Buchenwald. Jako więzień obozu pracował przymusowo w podziemnej fabryce części samolotowych Junkers w Vansleben am See. Podczas ewakuacji KL Buchenwald w kwietniu 1945 roku zdołał zbiec. Został odnaleziony przez amerykańskich żołnierzy. W maju zameldował się w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Służył w Centrum Wyszkolenia Artylerii. Rok później otrzymał stopień podporucznika. Po demobilizacji początkowo zamieszkał w Wielkiej Brytanii, jednak ostatecznie zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszkał do końca życia.

Olgierd Stołyhwo (1916–1943)

Urodził się w Warszawie. W 1934 roku rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni. Brał udział w rejsie dookoła świata na szkolnej fregacie „Dar Pomorza”. Wraz z kilkoma kolegami zbiegł ze statku w Zatoce Meksykańskiej. Został złapany w Panamie i odesłany do kraju. Wydalono go ze Szkoły Morskiej. Od 1937 roku pływał jako marynarz we flocie handlowej. W 1938 roku w ramach służby wojskowej rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii w Zambrowie. Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach 16. Dywizjonu Artylerii Ciężkiej 16. Dywizji Piechoty w składzie Armii „Pomorze”, brał udział m.in. w bitwie nad Bzurą. W listopadzie 1939 roku razem z kolegą z marynarki handlowej Adamem Backerem przedostał się do Odessy. Chcieli zaciągnąć się do sowieckiej marynarki handlowej i drogą morską wydostać się z ZSRR. Kiedy okazało się to niemożliwe, przemierzając kilkanaście tysięcy kilometrów, przez Iran i Afganistan dotarli do Indii. Władze brytyjskie odesłały dwóch polskich marynarzy do Egiptu, skąd następnie dotarli do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich stacjonującej wówczas w Palestynie. Polska flota potrzebowała doświadczonych marynarzy, wkrótce Stołyhwo i Backer zostali przerzuceni do Anglii.

Olgierd Stołyhwo nie został przyjęty do polskiej marynarki handlowej. Wstąpił do wojska, kilka miesięcy służył w 1 Pułku Artylerii Ciężkiej I Korpusu Polskiego. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. W grudniu 1942 roku otrzymał awans do stopnia podporucznika. 31 stycznia 1943 roku złożył przysięgę na rotę Armii Krajowej. Po przerzucie do okupowanej Polski otrzymał przydział do Kedywu Okręgu AK Białystok. Krótko przed wyjazdem na Podlasie został przypadkowo aresztowany przez niemiecką policję kryminalną. Przeszedł brutalne śledztwo. Prawdopodobnie jeszcze w 1943 roku został rozstrzelany w ruinach getta.

Artykuł: DRAM Speculative Leadoff

DRAM Speculative Leadoff

Artykuł: Burst Mode DMA

Burst Mode DMA

Artykuł: Tryby DMA

Tryby DMA

Artykuł: DMA w kontekście historycznym

DMA w kontekście historycznym

Artykuł: Bezpośredni dostęp do pamięci

Bezpośredni dostęp do pamięci

Nasze technikum

Technik informatyk

Szkoły dla dorosłych

Nasza szkoła

Pełna oferta edukacyjna

Oferta szkoły