niedziela,
Operacja lotnicza „Jacek 1”
W nocy z 30 na 31 lipca 1944 roku do okupowanej Polski przybyli kolejni cichociemni. Byli to podpułkownik Jacek Bętkowski „Topór 2”, kapitan Franciszek Malik „Piorun 2”, porucznik Stanisław Ossowski „Jastrzębiec 2”, podporucznik Julian Piotrowski „Rewera”, kapitan Zbigniew Specylak „Tur 2” oraz podporucznik Władysław Śmietanko „Cypr”. Skoczkowie przylecieli do kraju na pokładzie samolotu Liberator KG-890 „S” z polskiej 1586. Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, który odleciał z włoskiego lotniska Campo Casale niedaleko Brindisi. Cichociemnych przyjęła placówka odbiorcza Solnica w rejonie Grodziska Mazowieckiego. Następnego dnia, kilka godzin przed wybuchem powstania dotarli oni do Warszawy.
Jacek Bętkowski (1904–1980)
Pochodził z Wadowic. W czasie polsko-bolszewickiej jako szesnastolatek ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego i brał udział w walkach. W dwudziestoleciu międzywojennym był zawodowym żołnierzem. Podczas wojny kampanii wrześniowej dowodził kompanią 5 Pułku Strzelców Podhalańskich. Po agresji ZSRR na Polskę został internowany przez Sowietów. Trafił do sowieckiego gułagu. Po zawarciu porozumienia Sikorski-Majski wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR.
Zgłosił się do służby w kraju. Po przerzucie do okupowanej Polski nie zdążył otrzymać przydziału, wybuchło powstanie warszawskie. Początkowo był inspektorem wyszkolenia Rejonu 3 Obwodu Śródmieście Armii Krajowej, a następnie komendantem Wojskowej Służby Ochrony Powstania w drugim i trzecim rejonie. Od 28 sierpnia dowodził odcinkiem „Topór”, podlegały mu bataliony „Golski” i „Zaremba-Piorun”. Po kapitulacji powstania trafił do obozu jenieckiego. Po wyzwoleniu nie wrócił do kraju, do końca życie mieszkał w Wielkiej Brytanii.
Franciszek Malik (1912–2006)
Urodził się w Bażanówce na Podkarpaciu. Podczas kampanii wrześniowej dowodził kompanią w 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. Po klęsce wrześniowej jego rodzinne strony znalazły się pod okupację sowiecką. Po powrocie do domu został aresztowany przez NKWD. Skazano go na trzy lata łagrów i wywieziono do niewolniczej pracy w głąb ZSRR. Po zawarciu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa. Po ewakuacji polskich oddziałów na Bliski Wschód otrzymał awans do stopnia porucznika. W 1943 roku zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. W nocy z 30 na 31 lipca 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Jacek 1” został przerzucony do okupowanej Polski. Dotarł do Warszawy, gdzie wybuchło powstanie.
Wybuch walk zastał go w Śródmieściu. Po kilku dniach został zastępcą dowódcy odcinka taktycznego „Litwin”. Uczestniczył m.in. w zdobywaniu Małej Pasty. Pod koniec sierpnia objął dowództwo batalionu „Zaremba”, od jego pseudonimu oddział zmienił nazwę na „Zaremba-Piorun”. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli. Przebywał w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Po uwolnieniu przez wojska alianckie ponownie służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po demobilizacji postanowił pozostać na emigracji. Zamieszkał w Wielkiej Brytanii. W 1974 roku otrzymał obywatelstwo brytyjskie.
Stanisław Ossowski (1912–1987)
Przyszedł na świat w Łęgu na Pomorzu Gdańskim. Podczas kampanii wrześniowej służył jako podporucznik w szeregach 86 Pułku Piechoty w składzie Armii „Prusy”. Dowodził plutonem podczas walk o Grodna. 23 września przeszedł na Litwę i został internowany. Po wkroczeniu Sowietów na Litwę wywieziono go do przymusowej pracy w głąb ZSRR. Po zawarciu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa i otrzymał przydział do 15. Pułku Piechoty 5. Wileńskiej Dywizji Piechoty. Po ewakuacji polskich oddziałów na Bliski Wschód został przeniesiony do 4. Brygady Strzelców.
Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. W okupowanej Polsce po kilku godzinach pobytu w Warszawie nastąpił wybuch powstania. Przebywał wtedy w Śródmieściu. Początkowo walczył na odcinku taktycznym „Topór”, później bronił odcinka „Bogumił”. Na początku września objął dowództwo kompanii szturmowej. Został ranny podczas walk o budynek Ambasady Chińskiej. W połowie września trafił do batalionu „Ostoja”, w którym służył jako zastępca dowódcy. 2 października 1944 roku otrzymał awans do stopnia kapitana. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli. Przebywał w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Po uwolnieniu zameldował się w Londynie. Po demobilizacji pozostał na emigracji.
Julian Piotrowski (1920–2008)
Pochodził z Mariampola. W 1938 roku zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty 11. Karpackiej Dywizji Piechoty w Stanisławowie. Latem 1939 roku odbywał praktykę w 48. Pułku Piechoty Strzelców Kresowych. W szeregach tej jednostki zastał go wybuch drugiej wojny światowej. Podczas kampanii wrześniowej służył w Ośrodku Zapasowym 11. Dywizji Piechoty. 17 września razem z 48. Pułkiem przeszedł na Węgry. Po ucieczce z obozu internowania po wędrówce przez Bałkany dotarł do Palestyny. Dołączył do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Walczył w Afryce, m.in. w bitwie o Tobruk. Na przełomie 1943 i 1944 roku wraz z 3. Dywizją Strzelców Karpackich 2. Korpusu Polskiego trafił na front we Włoszech. Zgłosił się do służby w Kraju i odbył przeszkolenie w zakresie dywersji.
Nocą z 30 na 31 lipca 1944 roku został przerzucony do okupowanej Polski. Następnego dnia, kilka godzin przed wybuchem powstania dotarł do Warszawy. Wybuch walk zastał go w Śródmieściu. Zgłosił się do komendanta Rejonu 3 w Śródmieściu Południowym. Walczył w rejonie ulic Wspólnej, Emilii Plater, Noakowskiego oraz budynków Politechniki. Po upadku powstania trafił do niemieckiej niewoli. Pod koniec kwietnia 1945 roku został uwolniony przez wojska amerykańskie. Po ustaleniu miejsca pobytu matki zdecydował się na powrót do Polski. Zamieszkał we Wrocławiu. Był szykanowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Ukończył studia na Wydziale Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Wrocławskiego, w 1967 roku odebrał dyplom magistra prawa. Aktywnie działał społecznie i w środowiskach kombatantów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz AK.
Zbigniew Specylak (1912–1978)
Urodził się we Lwowie. Z powodów finansowych musiał przerwać studia. Został zawodowym żołnierzem. Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach 3. Pułku Artylerii Lekkiej. Dowodził baterią. W walkach pod Lwowem został ciężko ranny. Po klęsce wrześniowej jego rodzinne miasto znalazło się pod sowiecką okupacją. Pod koniec 1939 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. 24 marca 1940 roku został aresztowany przez NKWD. Trafił do łagru w okolicach Archangielska, gdzie pracował przy budowie Kanału Białomorskiego. Po zawarciu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa.
Po ewakuacji polskich oddziałów na Bliski Wschód zgłosił się do służby w kraju. Po wylądowaniu w okupowanej Polsce nie zdążył otrzymać przydziału. Podczas jego pobytu w Warszawie wybuchło powstanie. Ochotniczo dołączył do powstańczych oddziałów. Początkowo trafił do Zgrupowania „Sławbora”, a następnie dowodził batalionem Zgrupowania „Kryska”. 13 września na Czerniakowie został ciężko raniony w głowę, kilaka dni przebywał w powstańczym szpitalu. W nocy z 18 na 19 września wraz z innymi rannymi odesłano go na drugi brzeg Wisły. Przeszedł trepanację czaszki w polowym szpitalu.
W 1946 roku zamieszkał na Wybrzeżu. W 1949 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa pod zarzutem prowadzenia przerzutów za granicę. Został zwolniony po pół roku. Osiedlił się we Wrocławiu, gdzie mieszkał do końca życia.
Władysław Śmietanko (1920–???)
Przyszedł na świat w Konopkach niedaleko Mławy. W 1939 roku ukończył czwartą klasę Liceum Handlowego w Międzyrzeczu Podlaskim. Podczas kampanii wrześniowej nie został zmobilizowany. Po klęsce wrześniowej znalazł się na terenach pod okupacją sowiecką. W 1940 roku został zesłany w głąb ZSRR. Po zawarciu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa. Służył w 9. Batalionie Saperów 9. Dywizji Piechoty. Po ewakuacji polskich oddziałów na Bliski Wschód został przerzucony do Wielkiej Brytanii. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji oraz łączności radiowej.
Po przerzucie do okupowanej Polski trafił do Warszawy, gdzie po kilku godzinach wybuchło powstanie. Służył jako radiotelegrafista w Oddziale V Łączności komendy Obszaru Warszawskiego AK. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli. Przebywał w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Po uwolnieniu przybył do Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji postanowił pozostać na emigracji. Jego dalsze losy nie są znane.
