piątek,
Maciej Kalenkiewicz
Maciej Kalenkiewicz urodził się 1 lipca 1906 roku w Pacewiczach w powiecie wołkowyskim. Jego ojciec był posłem na Sejm RP I kadencji (1922-1927). Maciej Kalenkiewicz uczył się w Gimnazjum Nauczycieli i Wychowawców w Wilnie (1916–1920) oraz w Korpusie Kadetów nr 2 w Modlinie (1920–1924). W Modlinie zdał maturę, szkołę kadetów ukończył z pierwszą lokatą.
Związał się z wojskiem. Ukończył Oficerską Szkołę Inżynierii jako prymus z pierwszą lokatą. Studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. W 1935 roku uzyskał dyplom inżyniera urządzeń i komunikacji miejskich. Od 1928 roku był instruktorem w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. Przed wojną służył jeszcze w Centrum Wyszkolenia Saperów. W 1938 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, jednak naukę przerwała wojna.
Kampanię wrześniową rozpoczął jako oficer sztabu Suwalskiej Brygady Kawalerii. W połowie września dołączył do sformowanego ochotniczo 110. Rezerwowego Pułku Ułanów. Po agresji ZSRR oddziały Suwalskiej Brygady Kawalerii otrzymały rozkaz przedostania się za granicę polsko-litewską. 110 Pułk nie wykonał rozkazu i wyruszył w stronę Warszawy. Nad Biebrzą polscy kawalerzyści zostali otoczeni przez Sowietów i ponieśli duże straty. Dowódca pułku podpułkownik Jerzy Dąbrowski podjął decyzję o rozwiązaniu oddziału. Major Henryk Dobrzański, kapitan Maciej Kalenkiewicz i 180 żołnierzy nie złożyli broni i kontynuowali marsz do oblężonej stolicy. Oddział otrzymał nazwę Oddział Wydzielony Wojska Polskiego.
Po zakończeniu kampanii wrześniowej oddział majora Henryka Dobrzańskiego kontynuował walkę z niemieckim najeźdźcą. Jego wszyscy żołnierze przybrali konspiracyjne pseudonimy, Dobrzański przyjął pseudonim „Hubal”, Kalenkiewicz walczył jako „Kotwicz”. Hubalczycy odnosili sukcesy w potyczkach z Niemcami.
Pod koniec 1939 roku Maciej Kalenkiewicz opuścił oddział i udał się do Francji. 24 grudnia dotarł do Paryża. Został słuchaczem oficerskiego kursu informacyjnego saperów w Wersalu, a następnie instruktorem na tym kursie. Razem z kapitanem Janem Górskim trzykrotnie zgłaszał przełożonym gotowość do wzięcia udziału w desancie spadochronowym na teren Polski. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii.
Kalenkiewicz należał do grupy młodych oficerów, którzy byli zwolennikami reform w Wojsku Polskim. Jednym z postulatów była rozbudowa jednostek lotniczych i desantowych oraz wykorzystywanie ich do nawiązywania łączności z krajem. Celem większych grup spadochroniarzy byłaby dywersja. Artykuł Kalenkiewicza „O zdobywczą postawę polskiej polityki” zwrócił uwagę Naczelnego Wodza Władysława Sikorskiego. Niektóre zawarte w nim pomysły doczekały się realizacji – powstała 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa oraz utworzono grupę żołnierzy-dywersantów – cichociemnych. Kalenkiewicz został przeniesiony do wydziału studiów i szkolenia spadochronowego przy Oddziale III Sztabu Naczelnego Wodza.
W nocy z 27 na 28 grudnia 1941 roku Kalenkiewicz wyleciał do Polski. Wskutek omyłki pilotów, skoczkowie zostali zrzuceni nad III Rzeszą. Podczas próby przekroczenia granicy zatrzymała ich niemiecka straż graniczna. Po przybyciu na posterunek, podczas próby rewizji Polacy otworzyli ogień i wybili strażników Grenzschutzu. Kalenkiewicz dotarł do Warszawy i spotkał się z generałem Stefanem Roweckim. Otrzymał przydział do oddziału operacyjnego sztabu Związku Walki Zbrojnej. Prowadził odprawy z szefami sztabów okręgów i szkolenia dla kandydatów na wyższych oficerów i inspektorów, tworzył instrukcje bojowe.
We wrześniu 1942 roku opracował plan powstania powszechnego zawarty w raporcie operacyjnym dowódcy Armii Krajowej nr 154/III z 8 września 1942. Kalenkiewicz przewidywał wrogi stosunek Sowietów do Armii Krajowej, powstanie miało wybuchnąć w momencie niewątpliwej klęski Niemiec. W sierpniu 1943 kierował serią ataków na posterunki graniczne między Generalnym Gubernatorstwem i terenami przyłączonymi do Rzeszy – akcją „Taśma Wschodnia”.
W marcu 1944 roku jako delegat Komendy Głównej wyjechał do Okręgu Nowogródek Armii Krajowej. Na własną prośbę pozostał na tym terenie i objął dowództwo Zgrupowania Nadniemeńskiego. Kalenkiewicz był współautorem koncepcji akcji „Ostra Brama”. Podczas przygotowań do realizacji operacji został ranny w starciu pod Iwiem. W szpitalu polowym w Antoniszkach amputowano mu prawą rękę. Nie mógł wziąć udziału w akcji „Ostra Brama”. Uniknął aresztowania w Boguszach, gdzie Sowieci podstępnie zatrzymali oficerów AK.
18 sierpnia 1944 roku Komenda Główna oficjalnie wyznaczyła Kalenkiewicza na komendanta Podokręgu Nowogródek i awansowała go do stopnia podpułkownika. Depesza z informacją o awansie nigdy nie dotarła do adresata. 21 sierpnia Maciej Kalenkiewicz zginął pod Surkontami w walce z oddziałami Armii Czerwonej.
