czwartek,
Józef Zając
Józef Zając urodził się 10 marca 1902 roku w Gorlicach. Uczył się w gimnazjum w Nowym Sączu. W 1918 roku zdał maturę i rozpoczął naukę w Szkole Handlowej w Krakowie. W 1919 roku ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Otrzymał przydział do 1. Pułku Strzelców Podhalańskich. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 roku został zdemobilizowany. W okresie międzywojenny mieszkał w kilku miejscowościach. W 1939 roku pracował jako rachmistrz w Wydziale Powiatowej Rachuby Starostwa w Kopyczyńcach.
Po wybuchu wojny nadal był pracownikiem Starostwa w Kopyczyńcach. 18 września przeszedł do Rumunii. Przedostał się do Francji i dołączył do formowanych jednostek Wojska Polskiego. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan otrzymał stopień plutonowego podchorążego. Walczył w kampanii francuskiej w szeregach 3. Pułku Grenadierów Śląskich 1. Dywizji Grenadierów. W pobliżu granicy szwajcarskiej dostał się do niewoli.
Podczas pobytu w niemieckich obozach jenieckich zachorował na płuca. Został przeniesiony do szpitala. Latem 1942 roku zdołał uciec i przedostać się do Wielkiej Brytanii. Otrzymał przydział do 1. Pułku Rozpoznawczego 1. Dywizji Pancernej. Rok później zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł przeszkolenie, m.in. w dywersji, minerstwie, łączności, elektrotechnice i broni pancernej.
W nocy z 4 na 5 maja 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Weller 26” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim ze spadochronem skakali podporucznik Andrzej Bogusławski-Prus „Pancerz”, podporucznik Adam Dąbrowski „Puti”, podporucznik Adam Krasiński „Szczur”, kapitan Jan Walter „Cyrkiel” oraz porucznik Alfred Whitehead „Dolina 2”. Skoczków odebrała placówka odbiorcza „Szczur” w okolicach miejscowości Wola Gałęzowska na Lubelszczyźnie.
Do 31 lipca 1944 roku służył w oddziałach partyzanckich Armii Krajowej. Później walczył w powstaniu warszawskim. Brał udział w ataku na gmach PAST-y. 5 sierpnia objął stanowisko zastępcy dowódcy kompanii w batalionie „Kiliński”. Brał udział w wielu zaciętych walkach w rejonie Śródmieścia. Wyróżniał się odwagą i umiejętnościami dowódczymi. 1 października otrzymał awans do stopnia porucznika.
Po kapitulacji powstania trafił do niewoli. Przebywał w kilku obozach jenieckich. 2 maja 1945 roku został uwolniony przez wojska brytyjskie. Po tygodniu zameldował się w Londynie. Pracował w Głównej Komisji Weryfikacyjnej Armii Krajowej. Po demobilizacji zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Działał w środowiskach kombatanckich. Zmarł 9 października 1968 roku w Londynie.
