środa,
Jan Piwnik „Ponury”
Jan Piwnik urodził się 31 sierpnia 1912 roku w Janowicach. W rodzinnej miejscowości uczęszczał do szkoły podstawowej. W 1932 roku zdał maturę w Gimnazjum im. J. Chreptowicza w Ostrowcu Świętokrzyskim i wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, którą ukończył w 1933 roku w stopniu plutonowego podchorążego rezerwy. Od 1935 służył w Policji Państwowej.
Podczas kampanii wrześniowej służył jako dowódca kompanii w Zmotoryzowanym Batalionie Policji. 23 września przeszedł na Węgry. Po ucieczce z obozu internowania dotarł do Francji. W 1940 roku dowodził baterią w 4 pułku artylerii ciężkiej. Po kapitulacji Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Początkowo był żołnierzem dywizjonu artylerii w 4 Brygadzie Kadrowej Strzelców. Później Brygada została przekształcona w 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową. W 1941 roku odbył szkolenia dla cichociemnych.
Nocą z 7 na 8 listopada 1941 roku w ramach operacji lotniczej „Ruction” Jan Piwnik wylądował na spadochronie w okupowanej Polsce. Razem z nim w kraju znaleźli się kapitan Niemir Bidziński „Karol Ziege”, oraz kurier Delegatury Rządu na kraj podporucznik Napoleon Segieda „Wera”. Był to drugi przerzut cichociemnych. Skoczków dostarczył czterosilnikowy samolot Halifax L-9612 ze 138. Dywizjonu RAF dowodzony przez nawigatora kapitana Stanisława Króla, który wystartował z lotniska Linton-on-Ouse koło Yorku. Spadochroniarzy przyjęła placówka odbiorcza „Ugór” w okolicach miejscowości Czatolin kilkanaście kilometrów od Skierniewic, lądowanie przebiegło bez większych problemów. Szczęście nie dopisało załodze samolotu, wskutek oblodzenia maszyny doszło do awarii systemu hydraulicznego. Podjęto decyzję o awaryjnym lądowaniu w neutralnej Szwecji. Samolot został spalony przez załogę, która później została internowana przez szwedzkie władze. Po pewnym czasie obsada samolotu zdołała przedostać się do Wielkiej Brytanii.
Początkowo zajmował się odbiorem zrzutów lotniczych. Później miał objąć dowództwo ochrony Delegata Rządu na Kraj, jednak na własną prośbę został dowódcą II odcinka „Wachlarza” w Równem. Wkrótce potem, w czerwcu 1942 roku, został aresztowany przez żandarmerię niemiecką. Zdołał uciec z więzienia w Zwiahlu i dotrzeć pieszo do Warszawy. W listopadzie 1942 roku otrzymał zadanie odbicia trzech ludzi z więzienia w Pińsku. W okolicach Pińska kwaterowało około trzech tysięcy Niemców, funkcjonariuszy policji białoruskiej oraz kozackich oddziałów na służbie III Rzeszy. Atak wymagał wielkiego sprytu i precyzji. „Ponury” miał pod komendą jedynie kilkunastu żołnierzy podziemia. Śmiała i udana akcja z 18 stycznia 1943 roku została uznana za wzorcową, na jej podstawie prowadzono szkolenia. W Pińsku Jan Piwnik uwolnił m.in. komendanta III odcinka „Wachlarza” kapitana Alfreda Paczkowskiego.
Jego marzeniem było utworzenie oddziału partyzanckiego w rodzinnych stronach, w Górach Świętokrzyskich. W marcu 1943 roku Komenda Główna Armii Krajowej wyraziła zgodę na realizację tych planów. 1 kwietnia Jan Piwnik otrzymał przydział do Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK "Jodła". Został dowódcą zgrupowań partyzanckich, które od jego pseudonimu przyjęły nazwę Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. W organizacji oddziałów pomagali inni cichociemni: porucznik Eugeniusz Kaszyński „Nurt”, podporucznik Waldemar Szwiec „Robot”, podporucznik Antoni Jastrzębski „Ugór”. Na początku czerwca Piwnik przejął dodatkowo obowiązki komendanta „Kedywu” Okręgu V Radomsko-Kieleckiego AK. Jego oddziały przeprowadziły szereg udanych operacji skierowanych przeciwko okupantowi.
W lutym 1944 roku Jan Piwnik dostał przydział do Okręgu Nowogródek. W marcu objął dowództwo kompanii Nadniemeńskiego Zgrupowania Partyzanckiego podpułkownika Macieja Kalenkiewicza. Od maja dowodził VII batalionem 77 pułku piechoty AK. W połowie czerwca na terenach obejmowanych przez Okręg Nowogródek zaczęto realizować zadania związane z planem „Burza”. Jednym z nich było uderzenie na niemieckie umocnienia na granicy, tzw. stützpunkty.
16 czerwca 1944 roku celem kolejnego ataku był stützpunkt pod wsią Jewłasze. Jan Piwnik poległ podczas natarcia.
