Przejdź do treści

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mrągowie

Wielka ucieczka z obozu NKWD

niedziela,

Wielka ucieczka z obozu NKWD

27 marca 1945 roku doszło do brawurowej ucieczki żołnierzy Armii Krajowej z obozu NKWD w Skrobowie. 48 więźniom udało się uciec. Skrobów to wieś w powiecie lubartowskim na Lubelszczyźnie.

Pod koniec 1944 roku generał Michał Rola-Żymierski z Ludowego Wojska Polskiego wystąpił z inicjatywą założenia obozu dla byłych żołnierzy Armii Krajowej. Formalna nazwa obozu w Skrobowie to I Oficerski Obóz Internowanych Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. Za drutem kolczastym osadzono 480 więźniów. Ochronę obozu stanowił liczący ponad tysiąc żołnierzy oddział sowiecki. Komendantem został major NKWD Aleksander Kałasznikow zwany „krwawym Aloszą”. W obozie panowały straszne warunki. Polscy żołnierze byli poddawani wielogodzinnym przesłuchaniom.

W marcu 1945 roku w obozie pojawiły się pogłoski o przeniesieniu więźniów na Sybir. Grupa podchorążych AK postowiła uciec. Swoje zamiary zgłosili starszemu obozu – podpułkownikowi Edwardowi Pisuli. Pisula widząc wielkie ryzyko, nie podszedł do tego planu zbyt entuzjastycznie, ale życzył żołnierzom powodzenia. Akcję zaplanowano na 27 marca 1945. Tego dnia rankiem do prac na terenie obozu skierowano cztery grupy więźniów liczące łącznie około 60 osób.

Przed południem żołnierze AK przebywający w kartoflarni rozbroili pilnujących ich wartowników. Kilka minut później wszystkie grupy zdołały uwolnić się od strażników. Zdobyto kilka automatów. Po zajęciu wartowni pozyskano więcej broni. Spiskowcy chcieli opanować całe więzienie, jednak reszta sowieckich żołnierzy została zaalarmowana i wywiązała się strzelanina. Mała grupa nie miała szans w walce z tysiącem strażników.

Pod ogniem karabinów maszynowych uciekinierzy sforsowali bramę i wybiegli na szosę. Dotarli do lasu, kierowali się w rejon gdzie operował oddział majora Mariana Bernaciaka „Orlika”. Byli nieźle uzbrojeni, jednak posiadali niewiele amunicji. Wkrótce ruszyła wielka obława Armii Czerwonej, NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji. Kilku uciekinierów odłączyło się od głównej grupy. Zostali ujęci i zamordowani. Pozostali przez moczary i rozlewiska 30 marca dotarli do oddziału „Orlika”.

Po ucieczce NKWD wszczęło śledztwo. W kwietniu kilku wartowników skazano na karę śmierci. 14 więźniów obozu oskarżono o udział w przygotowaniach do ucieczki. Otrzymali oni wyroki śmierci lub kary wieloletniego więzienia. Przeżyło tylko dwóch z nich – zostali odbici przez oddział „Orlika” podczas transportu na Sybir. Starszy obozu podpułkownik Edward Pisula został zamordowany podczas przesłuchania.

Żołnierze AK, którzy pozostali w Skrobowie zostali wywiezieni do łagrów w głąb ZSRR.

Artykuł: Teoria emocji kolorów

Teoria emocji kolorów

Artykuł: DRAM Speculative Leadoff

DRAM Speculative Leadoff

Artykuł: Burst Mode DMA

Burst Mode DMA

Artykuł: Tryby DMA

Tryby DMA

Artykuł: DMA w kontekście historycznym

DMA w kontekście historycznym

Nasze technikum

Technik informatyk

Szkoły dla dorosłych

Nasza szkoła

Pełna oferta edukacyjna

Oferta szkoły