piątek,
Stefan Adam Zamoyski
Stefan Adam Zamoyski urodził się 4 lutego 1904 roku w majątku Racewo. Ukończył szkołę średnią w Wielkiej Brytanii, po powrocie do kraju zamieszkał wraz z rodzicami w Krakowie. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1927 roku zdobył dyplom magistra praw. Cztery lata później uzyskał tytuł doktora praw. W trakcie studiów w 8. Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego odbył obowiązkową służbę wojskową. Po ukończeniu kursu podchorążych otrzymał stopień plutonowego podchorążego.
Od 1928 roku zarządzał majątkiem swojego stryja Zygmunta Zamoyskiego w Wysocku, na początku lat trzydziestych formalnie przejął go na własność. W majątku prowadzono hodowlę koni o przeznaczeniu myśliwskim, sportowym i dla wojska. Aktywnie udzielał się w środowisku lokalnym i angażował w działalność charytatywną. Po ćwiczeniach rezerwy, w 1935 roku otrzymał awans do stopnia porucznika.
W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany. Z uwagi na znajomość języków obcych służył w komórce zajmującej się cenzurą. Po agresji ZSRR przeszedł do Rumunii, skąd udał się do Francji. 6 października 1939 roku zameldował się w Paryżu, początkowo trafił do Obozu Wojska Polskiego w Coëtquidan. Później został dowódcą kompanii piechoty w 2. Pułku Piechoty 1. Dywizji Piechoty. W lutym 1940 roku wraz ze swoją kompanią przeszedł do powstającej Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. 21 kwietnia 1940 roku awansował do stopnia rotmistrza.
8 maja 1940 roku oddział wysłano do Norwegii. Polscy strzelcy podhalańscy wzięli udział w bitwie o Narwik. Podczas ataku na pozycje nieprzyjaciela w rejonie półwyspu Ankenes, na skutek niemieckiego ciężkiego ostrzału kompania rotmistrza Zamoyskiego straciła pięćdziesięciu poległych i rannych. Za bohaterską postawę podczas walk Zamoyski otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Wobec krytycznej sytuacji we Francji Brygada została przetransportowana do Bretanii, brała tam udział w walce przeciwko przeważającym siłom niemieckim i została rozbita. Rotmistrz Zamoyski po kilkutygodniowym marszu przeprowadził swoich żołnierzy na obszar Francji nieokupowanej. Za uchronienie podkomendnych od niewoli otrzymał Krzyż Walecznych.
Przez Hiszpanię i Portugalię przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie trafił do 1. Obozu Oficerskiego w Kirkcaldy. Jesienią 1940 roku skierowano go do służby w Sztabie Naczelnego Wodza. Był adiutantem Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego i kierował Referatem Politycznym Gabinetu Naczelnego Wodza. Brał udział w negocjacjach polsko-brytyjskich oraz uczestniczył w pierwszej podróży Sikorskiego do Stanów Zjednoczonych. W maju 1942 roku oddelegowano go na stanowisko pomocnika attaché wojskowego w Waszyngtonie. W 1944 roku odbył kurs amerykańskiej Wyższej Szkoły Wojennej. Jesienią 1944 roku wrócił do Europy i objął obowiązki oficera łącznikowego przy 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka.
Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na emigracji. Aktywnie działał w środowiskach polonijnych, wspomagał także finansowo polskie organizacje działające na emigracji. Zmarł 27 października 1976 roku w San Francisco podczas pobytu na konferencji ogólnoświatowej organizacji grupującej hodowców koni czystej krwi arabskiej WAHO (World Arabian Horse Organisation).
