wtorek,
Stany Zjednoczone Polski
11 stycznia 1917 roku Ignacy Jan Paderewski przedstawił koncepcję utworzenia Stanów Zjednoczonych Polski. Tego dnia tzw. Memoriał Paderewskiego został przekazany prezydentowi Stanów Zjednoczonych Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi. Według koncepcji Paderewskiego Polska miała zostać odbudowana jako państwo federacyjne. Konstytucja i prawo Stanów Zjednoczonych Polski miały gwarantować prawa obywatelom, a także różnorodnym grupom etnicznym i religijnym. Idea Paderewskiego nie była czymś całkowicie nowatorskim, Rzeczpospolita Obojga Narodów była unią dwóch państw z jednym monarchą, Sejmem, polityką zagraniczną i walutą, posiadając jednak odrębne sądownictwo, urzędy oraz wojsko. Po unii hadziackiej zawartej w 1658 roku do państwa miał dołączyć kolejny podmiot – Wielkie Księstwo Ruskie, jednak nic z tego nie wyszło.
Według dokumentu przekazanemu Wilsonowi obszar odrodzonego państwa polskiego obejmować miał większość ziem przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, kraj ten liczyłby 54 miliony mieszkańców. Prezydent Stanów Zjednoczonych Polski miałby jednocześnie tytuł króla Polski, Litwy, Polesia i Halicji. W skład federacyjnego państwa miały wejść następujące autonomiczne podmioty:
- Królestwo Polski,
- Królestwo Litwy,
- Królestwo Polesia,
- Królestwo Galicji-Podola,
- Królestwo Wołynia.
W innym memoriale z tego samego dnia Paderewski postulował włączenie w skład polskiego państwa także Prus Wschodnich. Idea Stanów Zjednoczonych Polski nigdy nie weszła w życie, jednak na pewno pomogła przekonać prezydenta Wilsona do koncepcji odtworzenia państwa polskiego. 8 stycznia 1918 roku w orędziu do Kongresu amerykański prezydent Thomas Woodrow Wilson przedstawił program pokojowy nazywany jako „Czternaście punktów Wilsona”. Trzynasty punkt mówił o utworzeniu niepodległego państwa polskiego. Prezydent Wilson za swoją działalność na rzecz pokoju otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę jego imieniem nazwano jeden z warszawskich placów.
