poniedziałek,
Stanisław Zaucha
Stanisław Zaucha urodził się 7 kwietnia 1894 roku w Lisiej Górze koło Tarnowa. Uczył się w II Gimnazjum w Tarnowie, w 1914 roku zdał egzamin dojrzałości. W czasach szkolnych działał w harcerstwie i Polowych Drużynach Sokolich. Po wybuchu pierwszej wojny światowej ochotniczo wstąpił do Legionów Polskich. Służył w plutonie karabinów maszynowych 2. Pułku Piechoty. Podczas walk w Karpatach zachorował na zapalenie płuc i został odesłany do cywila. Krótko studiował w Akademii Górniczej w Leoben w Austrii. W 1916 roku powołano go do armii Austro-Węgier. Po kilku miesiącach zdołał przenieść się do Legionów Polskich.
Po kryzysie przysięgowym trafił do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Kiedy służące pod dowództwem austro-węgierskim jednostki polskie wchodzące w skład Polskiego Korpusu Posiłkowego otrzymały informację o traktacie brzeskim, wypowiedziały posłuszeństwo i przebiły się przez front w celu połączenia z oddziałami polskimi w Rosji. W ten sposób Stanisław Zaucha został żołnierzem II Korpusu Polskiego. Podczas bitwy pod Kaniowem został ranny i dostał się do niemieckiej niewoli. Zdołał uciec z transportu, jednak trafił z deszcze pod rynnę, zatrzymali go bolszewicy. Po kilku miesiącach uciekł z obozu w Kożuchowie. Pod koniec 1918 roku wstąpił do Wojska polskiego.
W marcu 1919 roku otrzymał awans do stopnia podporucznika. Początkowo zajmował się organizowaniem i szkoleniem oddziałów karabinów maszynowych. Wiosną 1920 roku w szeregach 41. Pułku Piechoty wziął udział w wyprawie na Kijów. Dowodził kompanią karabinów maszynowych. Brał udział w ciężkich walkach odwrotowych. Po przejęciu inicjatywy przez Polaków w sierpniu 1920 roku walczył m.in. w bitwie nad Niemnem. Wojnę polsko-bolszewicką zakończył w stopniu porucznika.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego był zawodowym oficerem. Służył w kilku jednostkach piechoty. W 1937 roku w stopniu majora otrzymał przydział na stanowisko oficera sztabowego Morskiej Brygady Obrony Narodowej w Gdyni. Dwa lata później objął stanowisko dowódcy I Gdyńskiego Batalionu Obrony Narodowej. Dodatkowo był komendantem 200. Obwodu Przysposobienia Wojskowego w Gdyni oraz komendantem Morskiego Podokręgu Związku Strzeleckiego.
Po wybuchu drugiej wojny światowej jego jednostka przemianowana na 3. Morski Batalion Strzelców broniła odcinka Obłuże-Rumia. Wrześniowy szlak bojowy zakończył 19 września 1939 roku po kapitulacji Kępy Oksywskiej. Za kampanię wrześniową 3. Morski Batalion Strzelców został odznaczony orderem Virtuti Militari, a jego dowódca zyskał miano bohatera. Resztę wojny major Stanisław Zaucha spędził w oflagu Gross Born Neubrandenburg IID.
Po wojnie służył w Ludowym Wojsku Polskim. Awansowany do stopnia komandora dowodził pułkiem Marynarki Wojennej. Jako przedwojenny oficer w 1947 roku został zmuszony do przejścia do rezerwy. Był szykanowany przez komunistyczne służby, pół roku spędził w areszcie. Miał duże problemy ze znalezieniem pracy, jednak mimo to, aktywnie działał społecznie w gdyńskim okręgu Caritas. Był także jednym z inicjatorów utworzenia Cmentarza Obrońców Wybrzeża w Gdyni. Zmarł 30 maja 1964 roku w Gdyni.
