czwartek,
Piorun przeciwko Bismarckowi
W zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP „Grom” polskiej Marynarce Wojennej wypożyczono nowy brytyjski niszczyciel typu N. 4 listopada 1940 roku podpisano protokół odbiorczy. Jednostka otrzymała nazwę ORP „Piorun”. Następnego dnia na okręcie podniesiono polską banderę. Na przełomie sierpnia i września na okręcie pojawiła się polska załoga – większość marynarzy służyła wcześniej na utraconym „Gromie”. Dowódcą ORP „Piorun” został komandor Eugeniusz Pławski. Na mocy zawartych umów okręt pozostawał własnością brytyjską i był jedynie wypożyczony.
W maju 1941 roku w swój pierwszy bojowy rejs wypłynął niemiecki pancernik „Bismarck”. Towarzyszył mu ciężki krążownik „Prinz Eugen”. „Bismarck” i jego bliźniacza jednostka „Tirpitz” były największymi okrętami w historii niemieckiej marynarki wojennej. Te gigantyczne jednostki to najcięższe europejskie pancerniki wszech czasów. 24 maja „Bismarck” i „Prinz Eugen” w Cieśninie Duńskiej stoczyły bitwę z Brytyjczykami. Niemcy zatopili brytyjski krążownik liniowy HMS „Hood” – największy okręt świata będący wizytówką Royal Navy. W tej samej walce brytyjski pancernik „Prince of Wales” odniósł poważne uszkodzenia. Uszkodzony został także „Bismarck” – najpoważniejszym z nich było uszkodzenie zbiornika z paliwem. Niemcy postanowili udać się do kontrolowanego przez nich francuskiego portu w St. Nazaire.
Brytyjczycy byli zszokowani i wściekli. Rozpoczęło się zakrojone na dużą skalę polowanie na „Bismarcka”. Zmobilizowano wszystkie możliwe do wykorzystania środki. Relacje z tej operacji przez tydzień trzymały cały świat w napięciu. Niemcy rozpłynęli się we mgle, a jedynym tropem była smuga ropy ciągnąca się za pancernikiem. 26 maja, po ataku torpedowym brytyjskich samolotów, „Bismarck” zaczął mieć problemy ze sterownością. Wokół niemieckiego pancernika zaczęły gromadzić się ciężkie brytyjskie okręty. 26 maja dołączył do nich zespół niszczycieli odłączony od eskorty konwoju. Wśród nich był ORP „Piorun”.
Noc z 26 na 27 maja 1941 roku była świadkiem najbardziej spektakularnej walki niszczyciela ORP „Piorun”. O godzinie 22:37 Polacy wykryli niemiecki pancernik.
„Okręt w prawo przed dziobem. Ależ to stodoła!”
–– mat Edward Dolecki, sygnalista ORP Piorun.
Mimo że żaden z ówczesnych brytyjskich okrętów nie mógł w pojedynkę mierzyć się z „Bismarck”, Polacy otworzyli ogień. Dysproporcje sił może oddać porównanie: salwa burtowa „Pioruna” ważyła 132 kilogramy – salwa najcięższej i średniej artylerii przeciwnika to ponad osiem ton wagi. Jedna celna niemiecka salwa oznaczała zatopienie polskiego niszczyciela. Kontakt ogniowy trwał ponad godzinę. Prawdopodobnie dwie salwy „Pioruna” dosięgły celu, jednak nie mogły one wyrządzić szkody grubo opancerzonemu przeciwnikowi. Polacy wyszli z walki z życiem tylko dzięki sprawnemu manewrowaniu i stosowaniu zasłon dymnych.
Kilkadziesiąt minut wystarczył, aby pojawiły wokół „Bismarcka” się następnie niszczyciele. Ich próby ataków były bezskuteczne, jednak niemiecki pancernik nie zdołał utracić kontaktu ze ścigającymi go jednostkami. Rano nadciągnęły brytyjskie pancerniki i ciężkie krążowniki. Choć „Bismarck” bronił się przez dwie godziny, nie miał już żadnych szans. Gigantyczny pancernik został zatopiony podczas pierwszego rejsu bojowego.
W drodze powrotnej do bazy „Piorun” musiał zmierzyć się z wysłanymi na pomoc „Bismarckowi” samolotami Luftwaffe. Po powrocie do portu zaczęły napływać liczne telegramy z gratulacjami. Dzięki relacjom prasowym ORP „Piorun” stał się znany w całej Wielkiej Brytanii. Wielu członków załogi otrzymało polskie i brytyjskie odznaczenia.
ORP „Piorun” brał udział w inwazji na Sycylię i operacji lądowania we Włoszech, a także osłaniał żeglugę stanowiącą linię zaopatrzeniową wojsk alianckich podczas inwazji na okupowaną Francję. 28 września 1946 roku okręt zwrócono Royal Navy. Pod brytyjską banderą niszczyciel służył do końca 1955 roku.
