sobota,
Pierwszy lot bojowy polskiego lotnictwa
Dziś mija rocznica pierwszego lotu bojowego w historii polskiego lotnictwa. 5 listopada 1918 roku pilot Stefan Bastyr i obserwator Janusz de Beaurain wystartowali samolotem Hansa-Brandenburg C.I z lotniska Lewandówka pod Lwowem. Trwały już polsko-ukraińskie walki o Lwów, polska załoga obrzuciła bombami ukraińskich żołnierzy wycofujących się po nieudanym ataku na Dworzec Główny we Lwowie. Tego samego dnia Stefan Bastyr odbył następny lot bojowy. Na pamiątkę tych wydarzeń do 1931 roku 5 listopada obchodzono Dzień Lotnictwa Polskiego.
Lotnisko Lewandówka znalazło się w polskich rękach kilka dni wcześniej. Po kryzysie przysięgowym Polska Organizacja Wojskowa skierowała do Lwowa byłego legionistę Janusza de Beaurain. Zdołał on pozyskać dla polskiej sprawy kilku oficerów lotnictwa austro-węgierskiego: Stefana Steca, Stefana Bastyra, Władysława Torunia, Eugeniusza Rolanda, Adama Tiegera, Zygmunta Tebinka, Gustawa Mokrzyckiego oraz Stanisława Tomickiego. 2 listopada 1918 roku grupa polskich lotników ze Stefanem Bastyrem na czele zdołała przejąć lotnisko Lewandówka. Znajdujące się tam samoloty wymagały naprawy, dlatego pierwszy lot miał miejsce dopiero 5 listopada.
Stefan Bastyr
Urodził się 17 sierpnia 1890 roku. Ukończył studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W 1913 brał udział w studenckim projekcie budowy samolotu. Po wybuchu pierwszej wojny światowej został żołnierzem armii austro-węgierskiej. W 1915 roku zgłosił się ochotniczo do służby w lotnictwie. Ukończył Szkołę Obserwatorów Lotniczych w Wiener Neustadt. Latał jako obserwator na samolotach rozpoznawczych. Pod koniec wojny pilotował jednomiejscowe samoloty rozpoznawcze.
Znalazł się na czele grupy polskich lotników, którzy 2 listopada 1918 roku przejęli z rąk austriackich lotnisko Lewandówka pod Lwowem. Wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej. Jeszcze w listopadzie otrzymał stopień kapitana. Podczas walk o Lwów wykonał 28 lotów bojowych – najwięcej ze wszystkich Polaków. Dowodził Eskadrą Obrony Lwowa, a następnie III Grupą Lotniczą. W czasie wojny polsko-bolszewickiej objął stanowisko szefa lotnictwa 6. Armii.
Stefan Bastyr zginął 6 sierpnia 1920 roku w katastrofie lotniczej na lotnisku Lewandówka.
Janusz de Beaurain
Urodził się 25 grudnia 1893 roku w Warszawie. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej. W latach 1914-1916 służył w Legionach Polskich jako artylerzysta. Po ukończeniu austriackiej Oficerskiej Szkoły Lotniczej walczył na froncie włoskim. Od maja 1917 roku ponownie trafił do Legionów. Po kryzysie przysięgowym został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Walczył w wojnie polsko-ukraińskiej. W marcu 1919 objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych. W latach 1920-1921 uczył się w Wyższej Szkole Lotniczej w Paryżu.
W dwudziestoleciu międzywojennym Pracował w Departamencie IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, Centralnych Zakładach Lotniczych w Warszawie, Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. W 1935 roku został zastępcą dowódcy lotnictwa do spraw dowodzenia. Na początku 1939 roku jego przełożony zażądał radykalnego wzrostu nakładów na rozwój lotnictwa. Po odmowie nastąpiła seria dymisji, która objęła również będącego już generałem brygady Janusza de Beaurain. Po klęsce wrześniowej przedostał się do Francji, a następnie Wielkiej Brytanii. Wspólnie z byłym szefem trafił tam do obozu izolacyjnego oficerów niewygodnych dla Naczelnego Wodza. W 1942 roku został przeniesiony w stan nieczynny. Po śmierci Władysława Sikorskiego powrócił do służby. Po zakończeniu wojny osiedlił się w Szkocji. Zmarł 23 grudnia 1953 roku w Edynburgu.
