niedziela,
ORP Komendant Piłsudski
23 października 1920 roku podpisano umowę na zakup dwóch kanonierek dla polskiej Marynarki Wojennej. Jedna z nich dla upamiętnienia zasług Józefa Piłsudskiego otrzymała nazwę „Komendant Piłsudski”.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej w fińskich stoczniach zamówiono 12 jednostek eskortowych na potrzeby carskiej Floty Bałtyckiej. Wówczas Finlandia znajdowała się pod panowaniem rosyjskim. Przyszły „Komendant Piłsudski” powstawał w stoczni Aktiebolaget Crichton w Turku. W czasie, w którym go budowano, po rewolucji październikowej, Finlandia odzyskała niepodległość. Okręt był gotowy w 1919 roku. Finowie nie włączyli jednostki w skład swojej floty, ale wystawili ją na sprzedaż.
Po pierwszej wojnie światowej Polska Marynarka Wojenna, jako młoda jednostka, borykała się z problemem braku okrętów. Podejmowano wiele inicjatyw mających na celu pozyskanie jednostek. Pierwszym okrętem polskiej Marynarki Wojennej na Bałtyku był ORP „Pomorzanin” kupiony prywatnie w 1919 roku w Hamburgu przez ówczesnego kapitana marynarki Józefa Unruga. Polacy skorzystali na podziale niemieckiej floty przez zwycięskie mocarstwa, mimo oporów Wielkiej Brytanii, Polsce przyznano sześć torpedowców. Były to: ORP „Kujawiak”, ORP „Podhalanin”, ORP „Ślązak”, ORP „Krakowiak”, ORP „Mazur” oraz ORP „Kaszub”. Jednostki te zaczęły wchodzić w skład polskiej Marynarki Wojennej dopiero od 1921 roku.
Pod koniec marca 1920 do Finlandii udała się delegacja oficerów Marynarki Wojennej. Podczas rozmów z przedstawicielami fińskich stoczni Polakom zaproponowano zakup dwóch kanonierek. Trwała wtedy wojna polsko-bolszewicka i do finalizacji transakcji doszło dopiero jesienią. 23 października 1920 roku podpisano umowę zakupu. Ze względu na radykalne nastroje wśród poddawanych komunistycznej propagandzie fińskich robotników na wniosek polaków zatajono rzeczywistego nabywcę okrętów. Według oficjalnej wersji okręty sprzedano niemieckiemu Towarzystwu z Gdańska jako statki handlowe. Wcześniej, 18 października 1920 roku minister Spraw Wojskowych specjalnym rozkazem nadał nowym jednostkom polskie nazwy – „Generał Haller” na cześć Józefa Hallera oraz „Komendant Piłsudski” ze względu na zasługi Józefa Piłsudskiego.
„Komendant Piłsudski” nie przeszedł prób stoczniowych i wymagał usunięcia usterek. Po przeprowadzeniu niezbędnych remontów, na początku grudnia dotarł do Polski. 29 grudnia 1920 roku na jednostce podniesiono polską banderę. ORP „Komendant Piłsudski” stał się pierwszym polskim okrętem bojowym na Bałtyku. Początkowo kanonierka była okrętem reprezentacyjnym Floty. Od 1925 roku na okręcie praktyki odbywali słuchacze Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. W kwietniu 1930 roku jednostkę włączono do Dywizjonu Minowców. W latach 1932–1933 okręt przeszedł generalny remont.
1 września 1939 roku okręt podporządkowano Morskiej Obronie Wybrzeża. W momencie rozpoczęcia działań wojennych znajdował się on w porcie wojennym na Oksywiu. Kanonierka wzięła udział w odpieraniu nalotu. Po wyjściu w morze w celu osłaniania operacji „Rurka” mającej na celu zaminowanie Zatoki Gdańskiej polskie okręty na wodach Zatoki Puckiej zostały zaatakowane przez niemieckie bombowce. „Komendant Piłsudski” ponownie walczył z lotnictwem przeciwnika.
W nocy z 1 na 2 września kanonierka udzieliła pomocy okrętowi minowemu „Smok”, ściągając go z mielizny. 2 września „Komendant Piłsudski” zameldował się na Helu. Z uwagi na niewielką wartość bojową okrętu został on unieruchomiony, a uzbrojenie przeniesiono na ląd. Załoga dołączyła do oddziału przeciwdesantowego. Kiedy zapadła decyzja o kapitulacji Rejonu Umocnionego Hel, „Komendant Piłsudski” prawdopodobnie został zatopiony przez własną załogę.
Wrak okrętu został wydobyty przez Niemców. Po wyremontowaniu okręt pod nazwą „Heisternest” trafił do Kriegsmarine. We wrześniu 1943 roku został zatopiony przez lotnictwo alianckie w porcie Nantes. Jednostkę ponownie wydobyli Niemcy, jednak nie przeprowadzono już kolejnego remontu.
