środa,
Napoleon Cybulski
Pionier polskiej elektroencefalografii i endokrynologii urodził się 14 września 1854 roku w Krzywonosach. Studiował medycynę w Akademii Wojskowo-Medycznej w Petersburgu. W 1880 roku otrzymał dyplom lekarza. W latach 1877-1885 pracował w Akademii Wojskowo-Medycznej. W tym okresie skonstruował fotohemotachometr. Urządzenie umożliwiało m.in. na określanie zmiany prędkości przepływu krwi w stosunku do faz pracy serca i rytmu oddechowego.
W roku 1885 Cybulski otrzymał stopień doktora medycyny i przeprowadził się do Krakowa. Został tam kierownikiem Katedry Fizjologii w Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1887-88 oraz 1895-96 dziekan Wydziału Lekarskiego, 1904-05 rektor, 1905-09 prorektor.
Od 1887 był członkiem korespondentem, a od 31 października 1891 członkiem czynnym Akademii Umiejętności (AU) – polskiej instytucji naukowej utworzonej w 1872 roku w Krakowie. Akademia od 1915 roku przyznawała nagrodę im. Jerzmanowskich, zwaną „polskim Noblem”. Po 1918 AU została przekształcona w Polską Akademię Umiejętności. Po II wojnie światowej wszystkie zasoby PAU przekazano Polskiej Akademii Nauk. Odtworzenie PAU stało się możliwe dopiero po zmianach ustrojowych w 1989 roku.
Napoleon Cybulski uważany jest za twórcę krakowskiej szkoły fizjologicznej. Wspólnie z Adolfem Beckiem odkrył elektryczną aktywność mózgu i prowadził na zwierzętach badania dotyczące zjawisk elektrycznych w korze mózgowej i w rdzeniu kręgowym. W 1895 z Władysławem Szymonowiczem odkrył hormonalne oddziaływanie rdzenia nadnerczy i wyizolował adrenalinę. W 1890 roku otrzymał zapis EEG kory mózgowej jako jeden z pierwszych badaczy na świecie. Zajmował się także badaniami nad hipnotyzmem, według niektórych ekspertów niektóre jego tezy wyprzedzały idee Freuda. Wychował wielu wybitnych uczonych.
Jako pierwszy Polak Napoleon Cybulski w roku 1911 był nominowany do Nagrody Nobla. Do tej nagrody był nominowany także w latach 1914 oraz 1918. Należał do najwybitniejszych fizjologów świata swoich czasów.
