wtorek,
Marian Senger
Dziś mija rocznica urodzin żołnierza oddziału dywersji bojowej „Agat” Armii Krajowej, uczestnika akcji Kutschera.
Marian Senger urodził się 29 listopada 1923 roku w Poznaniu. Jego rodzina przeprowadziła się do Warszawy i zamieszkała na Żoliborzu. Ukończył Gimnazjum i Liceum im. Ks. Józefa Poniatowskiego. Perspektywy dalszej nauki przekreślił wybuch wojny. Po klęsce wrześniowej na Żoliborzu powstała organizacja młodzieży szkolnej nazwana później nawiązując do organizacji młodzieżowej sprzed I wojny światowej jako PET. Senger włączył się w jej działalność. Początkowo celem organizacji było organizowanie samokształcenia w ramach tajnego nauczania. Po zetknięciu się z Szarymi Szeregami młodzież z Żoliborza rozpoczęła także działalność na polu małego sabotażu.
W 1942 roku PET został włączony do Szarych Szeregów, a Marian Senger trafił do Grup Szturmowych. Posługiwał się pseudonimem „Cichy”. Latem 1943 roku został żołnierzem 1. plutonu kompanii „Agat” (Anty-Gestapo). Głównym zadaniem oddziału było wykonywanie wyroków śmierci wydanych przez Polskie Państwo Podziemne na zbrodniarzy hitlerowskich. Jego najbardziej znaną akcją był zamach na Kutscherę, dowódcę SS i Policji dystryktu warszawskiego.
Kutschera objął swoje stanowisko w Warszawie 25 września 1943 roku. Już wcześniej w innych okupowanych krajach dał się poznać jako bezlitosny zbrodniarz. W okupowanej stolicy wprowadził niespotykany wcześniej terror. Od 16 października 1943 do 16 lutego 1944 roku w publicznych egzekucjach zgładzono 1763 osoby. W tym czasie dokonywano także egzekucji niejawnych, np. w ruinach warszawskiego getta, dlatego liczbę ofiar z tego okresu szacuje się na pięć tysięcy osób. Informacje o rozstrzeliwaniach publikowano na plakatach bez imiennego podpisu, opatrzonych jedynie sygnaturą „Dowódca SS i Policji na Dystrykt Warszawski”.
Franz Kutschera otrzymał od Kierownictwa Walki Podziemnej wyrok śmierci. Szef Kedywu pułkownik August Fieldorf „Nil” do wykonania wyroku wyznaczył jednostkę „Agat”. W styczniu 1944 roku Agat zmienił nazwę na Pegaz (Przeciw-Gestapo). Do grupy biorącej udział akcji „Kutschera” trafił także Marian Senger. Znalazł się w składzie ubezpieczenia akcji.
Akcję przeprowadzono 1 lutego 1944 w Alejach Ujazdowskich w Warszawie. Po zastrzeleniu niemieckiego zbrodniarza wywiązała się walka z ochroną pobliskiego budynku Dowództwa SS. W trakcie wymiany strzałów „Cichy” został postrzelony w brzuch. Wszyscy uczestnicy uderzenia zdołali odjechać z miejsca akcji w przygotowanych wcześniej w tym celu samochodach.
Samochód z rannymi żołnierzami AK pojechał na plac Bankowy, gdzie oczekiwał lekarz Zbigniew Dworak „Dr Maks”. W Szpitalu Maltańskim przyjęto tylko niewymagających interwencji chirurgicznej „Misia” i „Olbrzyma”. Dowódca akcji „Lot” i „Cichy” zostali przewiezieni do miejsca pracy Dworaka – praskiego Szpitala Przemienienia Pańskiego. Natychmiastowo przeprowadzone operacje trwały kilka godzin. Rannymi zainteresował się granatowy policjant, który w innej sprawie przyszedł do szpitala. Wezwał on swoich kolegów. Wieczorem grupa pod dowództwem „Jeremiego” rozbroiła granatowych policjantów w szpitalu i przewiozła rannych kolegów do kliniki ginekologiczno-położniczej przy ulicy Chmielnej. Rany okazały się zbyt poważne, „Lot” zmarł 4 lutego, Marian Senger „Cichy” dwa dni później.
