wtorek,
Maria Skłodowska-Curie
„Człowiek nigdy nie ogląda się na to, co zrobione, ale na to patrzy, co ma przed sobą do zrobienia”
–– Maria Skłodowska-Curie.
Maria Salomea Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie, na terenie ówczesnego zaboru rosyjskiego. Pochodziła z rodziny nauczycielskiej o rodowodzie szlacheckim. Miała czworo rodzeństwa. Jej rodzice wychowywali swoje dzieci w duchu patriotycznym. W wieku dziesięciu lar rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt. W 1883 roku z wyróżnieniem ukończyła III Żeńskie Gimnazjum Rządowe. Udzielała korepetycji z matematyki, fizyki i języków obcych. Ówcześnie wstęp na uniwersytet w Warszawie pod zaborem rosyjskim był zabroniony dla kobiet.
W 1891 roku na zaproszenie swojej siostry wyjechała do Francji. Jesienią tego roku zaczęła naukę na Wydziale Matematyczno–Przyrodniczym w Sorbonie. Efektem nauki były dwa licencjaty, z pierwszą lokatą z fizyki oraz z drugą lokatą z matematyki. Po ukończonych studiach otrzymała stypendium naukowe dotyczące prowadzenia badań nad magnetyzmem różnych rodzajów stali.
„Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką cenę”
–– Maria Skłodowska-Curie.
Wkrótce poznała skromnego naukowca, Pierre’a Curie. Piotr i Maria szybka znaleźli wspólny język, oboje prowadzili badania nad zjawiskiem piezoelektryczności. Piotr był osiem lat starszym, uznanym już naukowcem, m.in. autorem „prawa Curie”, konstruktorem piezokwarcu i „wagi Curie”. 26 lipca 1895 roku Maria Skłodowska i Pierre Curie zawarli związek małżeński.
W 1897 roku Maria Skłodowska-Curie, poszukując tematu do rozprawy doktorskiej, zainteresowała się promieniami Becquerela. W tym samym roku urodziła córkę Irène, przyszła laureatkę Nagrody Nobla z chemii. Prace nad promieniowaniem odkrytym przez Becquerela małżeństwo Curie prowadziło wspólnie. Zaowocowały one odkryciem nowego pierwiastka, nazwanego polonem, na cześć Polski. Wkrótce małżonkowie wspólnie z Gustawem Bémontem odkryli kolejny pierwiastek chemiczny, który otrzymał nazwę rad.
W 1903 roku Maria i Pierre Currie wspólnie z Becquerelem otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki „w uznaniu ich zasług, jakie oddali poprzez wspólne badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez profesora Henri Becquerela”. W 1906 roku Pierre zginął potrącony przez powóz konny. Maria została sama z dwiema córkami. Miesiąc później objęła po mężu katedrę fizyki, stając się pierwszą kobietą–profesorem na Sorbonie. Nadal prowadziła badania.
„Uczony jest w swojej pracowni nie tylko technikiem, lecz również dzieckiem wpatrzonym w zjawiska przyrody, wzruszające jak czarodziejska baśń”
–– Maria Skłodowska-Curie.
W 1911 roku została uhonorowana swoją drugą Nagrodą Nobla, tym razem w dziedzinie chemii „za wydzielenie czystego radu i uzyskanie radu w postaci krystalicznej”. Po tym fakcie przekonała francuskie władze do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego – Institut du Radium noszącego obecnie nazwę Institut Curie. Wzniesiony w 1914 roku instytut stał się kuźnią noblistów, pracowało w nim czterech przyszłych laureatów Nagrody Nobla.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej w ramach Czerwonego Krzyża zaangażowała się w służbę rentgenowską. Z aparatów rentgenowskich zebranych z paryskich pracowni zorganizowała specjalne samochody z aparaturą nazywane jako „małe Curie”. Umożliwiały one wykonywanie zdjęć rentgenowskich w warunkach polowych. W 1916 roku jako jedna z pierwszych kobiet zdobyła prawo jazdy.
„Pani Curie jest – z wszystkich ludzi na świecie – jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem”
–– Albert Einstein.
Pod koniec lat dwudziestych podupadła na zdrowiu, zaczęła tracić słuch i wzrok. W 1934 roku stan zdrowia polskiej uczonej zdecydowanie się pogorszył, przyczyną była złośliwa anemia. Promieniowanie jonizujące wywołało u niej także chorobę popromienną. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 roku.
