piątek,
Lucyna Żukowska
Dziś mija rocznica urodzin uczestniczki powstania styczniowego, która była jednym z najdłużej żyjących żołnierzy tego polskiego zrywu narodowego.
Lucyna Żukowska urodziła się 18 lutego 1844 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Jej ojciec ochotniczo walczył w powstaniu listopadowym. W ramach carskich represji po upadku powstania skonfiskowano mu majątek. Przed śmiercią kazał swojej córce przysiąc, że pomści krzywdy wyrządzone jego rodzinie przez carat. Lucyna od dziecka byłą wychowywana w duchu patriotycznym. Jako szesnastolatka rozpoczęła naukę władania bronią białą i palną. Wkrótce potem dołączyła do polskich organizacji konspiracyjnych, służyła jako kurierka.
„Za niecne jarzmo, cośmy wobec świata
Jęcząc i drzemiąc, mogli dotąd znieść.
Na bój, Polacy, na święty bój!”
–– Włodzimierz Wolski, „Marsz powstańców”.
Po wybuchu powstania styczniowego w szeregach oddziału generała Mariana Langiewicza brała udział w kilkunastu starciach zbrojnych, m.in. w walkach pod Bodzentynem i Kunowem. Posługiwała się pseudonimem „Fulgentyna”. W maju 1683 roku podczas bitwy pod Tyszowcami została ranna i dostała się do niewoli. Po kilkumiesięcznym pobycie w szpitalu trafiła do twierdzy w Zamościu. Uniknęła zesłania na Syberię dzięki staraniom rodziny, zwolniono ją za poręczeniem. Po uwolnieniu z niewoli zamieszkała w Lublinie. Podczas pierwszej wojny światowej pracowała w lubelskim szpitalu.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Józef Piłsudski wydał rozkaz, na którego mocy weterani powstania styczniowego uzyskali uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego. Oznaczało to m.in. prawo do stałej pensji państwowej oraz noszenia specjalnych fioletowych mundurów. W grudniu 1919 prawa weteranów przyznano 3644 osobom. Lucyna Żukowska otrzymała honorowy stopień podporucznika. W 1938 roku weterani powstania zostali odznaczeni przez prezydenta RP Krzyżami Oficerskimi Orderu Odrodzenia Polski. Do 1939 roku dożyło jedynie 36 powstańców styczniowych. Lucyna Żukowska zmarła 5 lutego 1944 roku w Lublinie, kilkanaście dni przed swoimi setnymi urodzinami.
