sobota,
Lucjan Szymański „Janczar”
Dzisiaj przypada rocznica śmierci uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, oficera Wojska Polskiego i Armii Krajowej zamordowanego przez komunistów.
Lucjan Antoni Szymański urodził się 17 marca 1897 roku w Białych Wodach. Jego rodzina utraciła majątek podczas carskich konfiskat za udział w powstaniu styczniowym. Ukończył siedmioklasową szkołę handlową w Kamieńcu Podolskim. W czasach szkolnych, jako czternastolatek, działał w polskiej organizacji „Strzelec”. W 1916 roku zdał egzaminy na studia w kijowskim Handlowym Instytucie, jednak został wcielony do carskiego wojska. Trafił do 8 Pułku Huzarów. Brał udział w walkach na froncie podczas pierwszej wojny światowej. W 1917 roku został oddelegowany do szkoły oficerskiej w Kijowie. Pod koniec tego roku trafił do I Korpusu Wschodniego generał Dowbora-Muśnickiego. Uczestniczył w walkach z bolszewikami. Po rozwiązaniu Korpusu wrócił w rodzinne strony.
Jesienią 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, uczestniczył w walkach o Wilno, wyprawie kijowskiej, bitwie warszawskiej i bitwie niemeńskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym był oficerem zawodowym. W 1937 roku otrzymał awans do stopnia majora. Ostatnim przedwojennym przydziałem był 11. Pułk Ułanów Legionowych w Ciechanowie.
Podczas kampanii wrześniowej był II zastępcą dowódcy 11 Pułku Ułanów. W pierwszych dniach wojny brał udział w walkach obronnych w rejonie Przasnysza–Ciechanowa. W walkach odwrotowych jego jednostka poniosła duże straty. Brał udział w bitwie pod Krasnobrodem. 25 września po kapitulacji polskich jednostek przebijających się do granicy z Rumunią dostał się do niewoli niemieckiej. W październiku zdołał zbiec.
Udał się w okolice Warszawy. Działał w Służbie Zwycięstwu Polski, a następnie w Związku Walki Zbrojnej. W 1940 roku organizował struktury ZWZ w Mińsku Mazowieckim. Posługiwał się pseudonimem „Janczar”. Był inspektorem rejonowym obwodów Mińsk Mazowiecki, Siedlce, Sokołów Podlaski, Węgrów. Jesienią 1943 roku otrzymał awans do stopnia podpułkownika. Na początku sierpnia 1944 roku po aresztowaniu przez Sowietów grupy polskich oficerów został dowódcą Podokręgu Warszawa Wschód Armii Krajowej. 23 grudnia został aresztowany w Węgrowie przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przeszedł brutalne śledztwo. Został zamordowany 5 marca 1945 roku w więzieniu „Toledo” utworzonym przez NKWD na terenie koszar 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej na warszawskiej Pradze-Północ.
W 2017 roku pośmiertnie został awansowany do stopnia pułkownika.
