piątek,
Leopold Skwierczyński
Dziś mija sześćdziesiąta rocznica śmierci polskiego aktora teatralnego, majora lotnictwa, cichociemnego.
Leopold Skwierczyński urodził się 24 grudnia 1905 w Husince niedaleko Białej Podlaskiej. Ukończył Gimnazjum Państwowe im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem. W 1928 roku zdał maturę i rozpoczął służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Poznaniu i Dęblinie. Po przejściu do rezerwy podjął studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, jednak zdecydował się na przenosiny do Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. Po zdaniu końcowego egzaminu aktorskiego w 1933 roku rozpoczął pracę w teatrze. Występował na scenie Teatru Narodowego, „Praskiego Oka” w Warszawie, Teatru Wołyńskiego w Łucku, Teatru Miejskiego w Toruniu, Teatru Powszechnego w Warszawie i Teatru Miejskiego w Bydgoszczy.
We wrześniu 1939 roku został zmobilizowany do eskadry treningowej 1. Pułku Lotniczego. 18 września przekroczył granicę z Rumunią. Pod koniec listopada zdołał dotrzeć do Francji. Otrzymał przydział do bazy lotniczej Lyon Bron. Był oficerem oświatowym, występował także w Teatrze Polskim w Paryżu. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Służył jako inspektor w Wydziale Oświaty w bazie lotniczej w Blackpool. Kierował teatrem żołnierskim „Lotnicza Czołówka Teatralna”. W 1941 roku otrzymał awans do stopnia porucznika. Zgłosił się do służby w kraju.
Po odbyciu przeszkolenia na kursach dla cichociemnych złożył przysięgę na Rotę Armii Krajowej. W nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Weller 10” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim w kraju znaleźli się rotmistrz Andrzej Czaykowski „Garda”, podporucznik Tadeusz Nowobilski „Dzwon” oraz podpułkownik Adam Szydłowski „Poleszuk”. Skoczków odebrała placówka „Przycisk” w rejonie miejscowości Kazimierzów w pobliżu Sochaczewa. Po aklimatyzacji do warunków konspiracyjnych otrzymał przydział do Oddziału III Komendy Głównej AK na stanowisko zastępca kierownika referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Wojsk Lotniczych.
Wybuch powstania warszawskiego zaskoczył go na Ochocie. Nie miał przydziału. Po kilku dniach został zatrzymany przez własowców. Zdołał uciec z obozu w Pruszkowie i dotrzeć do Krakowa. Powtórnie pracował w Wydziale Wojsk Lotniczych, tym razem na stanowisku szefa referatu wywiadowczego. Jego podstawowym zadaniem było podrabianie dokumentów dla potrzeb konspiracji lotniczej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Krakowa został aresztowany przez NKWD. Po interwencji Związku Artystów Scen Polskich, we wrześniu 1945 roku został zwolniony. Występował w Teatrze Starym w Krakowie. W 1946 roku razem z żoną opuścił Polskę i zameldował się w Londynie.
Służbę zakończył w stopniu majora. Za zasługi w czasie wojny czterokrotnie otrzymał Krzyż Walecznych. Po demobilizacji prowadził teatr objazdowy „Komedia”. Później zajął się handlem, posiadał niewielki sklep delikatesowy. W 1957 roku wrócił do Polski. Został aktorem i wicedyrektorem Teatru Dramatycznego w Warszawie. Zmarł 16 września 1959 roku w Warszawie.
