sobota,
Kazimiera Olszewska
Dziś mija rocznica urodzin polskiej nauczycielki, żołnierza Armii Krajowej, uczestniczki powstania warszawskiego, więźnia politycznego okresu stalinizmu, damy Orderu Virtuti Militari.
Kazimiera Olszewska urodziła się 1 października 1912 roku w Łęczycy. Uczyła się w Humanistycznym Samorządowym Gimnazjum w Kraśniku. W 1931 roku zdała egzamin dojrzałości i rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Jeszcze w czasach nauki w gimnazjum działała w strukturach Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Od 1936 roku była komendantką Koła Lokalnego PWK w Białymstoku. W latach 1937–1939 pracowała jako nauczycielka.
Podczas kampanii wrześniowej brała udział w przygotowywaniu działań obronnych w Białymstoku, a następnie była komendantką służby wartowniczej w magazynie materiałów pędnych na terenie Wilna. Po wkroczeniu Armii Czerwonej wyjechała do Łęczycy. Związała się z miejscowym ruchem oporu, m.in. kolportowała konspiracyjne pismo „Polska Żyje”. Jeszcze w 1939 roku zagrożona aresztowaniem udała się do Warszawy, gdzie dzięki kontaktom z okresu działalności w Przysposobieniu Wojskowym Kobiet wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej.
Otrzymała przydział do Związku Odwetu, znalazła się w pierwszym kobiecym patrolu minerskim. Wiosną 1940 roku odbyła kurs minerski, po którym została dowódcą patrolu sabotażowo-dywersyjnego. Równolegle udzielała się w Biurze Badań Technicznych Wydziału Saperów Komendy Głównej ZWZ. Brała udział w wielu akcjach bojowych polskiego podziemia, m.in.w skierowanej przeciw niemieckiemu transportowi kolejowemu akcji „Wieniec”, akcji „Odwet kolejowy”, akcji palenia magazynów i taboru kolejowego na Dworcu Gdańskim. Podczas powstania w getcie warszawskim kierowała punktem przerzutu amunicji, środków zapalających, medykamentów i żywności dla walczących powstańców.
W chwili wybuchu powstania warszawskiego znalazła się na Ochocie. Służyła jako sanitariuszka. W połowie sierpnia dostała się do niewoli, jednak zdołała zbiec transportu do obozu przejściowego w Pruszkowie. Po powrocie do stolicy kierowała grupą łączniczek podczas obrony Portu Czerniakowskiego. 3 września ponownie znalazła się w niewoli. Uciekła z transportu do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Działała w strukturach Rady Głównej Opiekuńczej w Pruszkowie. Podczas powstania warszawskiego otrzymała Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.
Po zakończeniu wojny nadal prowadziła działalność konspiracyjną. W 1946 roku została aresztowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Otrzymała wyrok ośmiu lat pozbawienia wolności, jednak ostatecznie karę złagodzono i w 1947 roku opuściła więzienie. Po rehabilitacji pracowała w Ministerstwie Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Równolegle zaangażowała się w działalność Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość. Zmarła 13 grudnia 1985 roku w Warszawie.
