Przejdź do treści

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mrągowie

Kacper Miłaszewski

sobota,

Kacper Miłaszewski

Dziś mija rocznica urodzin uczestnika drugiej wojny światowej, porucznika Armii Krajowej, jednego z przywódców powstania iwienieckiego, więźnia sowieckich łagrów, kawalera Orderu Virtuti Militari.

Kacper Miłaszewski urodził się 5 lutego 1911 w Bryniczewie, w powiecie stołpeckim. Miał czworo rodzeństwa. Ukończył gimnazjum w Stołpcach. W 1932 roku zdał egzamin dojrzałości i został powołany do wojska. W ramach służby wojskowej ukończył podchorążówkę. Po przejściu do rezerwy pracował na roli. W 1937 roku rozpoczął studia w Szkole Nauk Politycznych przy Instytucie Nauk Wschodnich w Wilnie, jednak po śmierci ojca musiał przerwać naukę. Latem 1939 roku został zmobilizowany do Centrum Wyszkolenia Łączności w Zgierzu.

Brał udział w kampanii wrześniowej. Początkowo ochraniał fabrykę samolotów w Białej Podlaskiej, później był oficerem łącznikowym w Dowództwie Okręgu Korpusu Brześć. W drugiej połowie września dołączył do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” generała Kleeberga. Po bitwie pod Kockiem udał się w rodzinne strony. Kilkukrotnie był zatrzymywany przez Sowietów, jednak za każdym razem udawało mu się zbiec. Ostatecznie ukrył się na Litwie, gdzie posługiwał się fałszywym dowodem tożsamości.

Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku został ranny podczas nalotu. Później udał się w rodzinne strony na Nowogródczyznę. Okazało się, że jego całą rodzinę wywieziono na wschód. Wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Posługiwał się pseudonimem „Lewald”. Był bliskim współpracownikiem komendanta Obwodu Stołpce podporucznika Aleksandra Warakomskiego. Początkowo polskie podziemie w tym rejonie zajmowało się głównie gromadzeniem zapasów broni i amunicji. Wobec brutalnego postępowania z ludnością cywilną sowieckiej partyzantki postanowiono o utworzeniu polskiego oddziału, który miał chronić mieszkańców przed rabunkami. Na czele sformowanej w 1943 roku jednostki stanął porucznik Miłaszewski.

W ciągu kilku dni liczba żołnierzy wzrosła do 130. W Puszczy Nalibockiej operowało liczące co najmniej kilka tysięcy ludzi zgrupowanie sowieckiej partyzantki. W tej sytuacji porucznik „Lewald” ukrył swoje związki z Armią Krajową i za zgodą komendy okręgu podporządkował się pod względem taktycznym komunistycznemu dowództwu. Przy tej okazji zgodził się na wiele sowieckich warunków, których nie miał zamiaru realizować. Polski oddział otrzymał nazwę „Polski Oddział Partyzancki im. Tadeusza Kościuszki” i własny sektor operacyjny w puszczy.

Wkrótce po powstaniu polskiego oddziału nastąpiły liczne aresztowania osób tworzących siatkę konspiracyjną w Iwieńcu. Zatrzymanych zostało kilkudziesięciu członków i sympatyków Armii Krajowej. Uzyskano informację, że aresztanci mają trafić do pobliskich obozów śmierci. Komenda Obwodu Stołpce postanowiła uderzyć na garnizon niemiecki w Iwieńcu i uwolnić więźniów. Atak AK na miasteczko miał także uprzedzić podobną akcję sowiecką, która mogła spowodować znacznie zniszczenia materialne i ofiary wśród polskiej ludności.

19 czerwca 1943 roku Polski Oddział Partyzancki atakiem na Iwieniec rozpoczął tzw. powstanie iwienieckie, Jednym z jego przywódców był Kacper Miłaszewski. Akcja w Iwieńcu była dużym sukcesem Armii Krajowej. Za cenę stosunkowo niewielkich strat uwolniono więźniów, rozbito niemiecki garnizon, zdobyto znaczne ilości uzbrojenia i zaopatrzenia. Dzięki napływowi ochotników Polski Oddział Partyzancki rozrósł się do rozmiarów batalionu. Komunistyczna prasa przypisywała zdobycie miasta partyzantom sowieckim. W odwecie Niemcy zamordowali około 150 mieszkańców. Postanowiono zlikwidować partyzanckie bazy w Puszczy Nalibockiej. 13 lipca rozpoczęła się wielka operacja przeciwpartyzancka pod kryptonimem „Hermann”. Mimo dużych strat polski batalion stołpecki „Lewalda” zdołał przetrwać.

Po rekonstrukcji oddziału nowym dowódcą został major Wacław Pełka „Wacław”. Przez dłuższy czas stosunki z sowiecką partyzantką układały się stosunkowo poprawnie. Pod koniec listopada 1943 roku dowódca Zjednoczonych Brygad Sowieckich Rejonu Iwienieckiego pułkownik Grigorij Sidorok zaprosił polskich oficerów na naradę wojenną. 1 grudnia do sowieckiego sztabu wyruszyła polska delegacja. W jej składzie znalazł się porucznik Miłaszewski. Polscy oficerowie zostali aresztowani przez Sowietów wkrótce po opuszczaniu obozowiska oddziału. Zaprowadzono ich do sowieckich baz w głębi Puszczy Nalibockiej. Po przesłuchaniach drogą powietrzną trafili na drugą stronę frontu, a następnie na moskiewską Łubiankę.

Podczas przesłuchań w centrali NKWD porucznikowi Miłaszewskiemu wielokrotnie proponowano utworzenie całkowicie podporządkowanego Sowietom polskiego oddziału partyzanckiego na terenie Nowogródczyzny. Kiedy odrzucił wszystkie sowieckie propozycje, osadzono go łagrze. Do Polski wrócił dopiero w 1948 roku. Do końca życia mieszkał we Wrocławiu. Zmarł 21 maja 1969 roku.

Artykuł: DRAM Speculative Leadoff

DRAM Speculative Leadoff

Artykuł: Burst Mode DMA

Burst Mode DMA

Artykuł: Tryby DMA

Tryby DMA

Artykuł: DMA w kontekście historycznym

DMA w kontekście historycznym

Artykuł: Bezpośredni dostęp do pamięci

Bezpośredni dostęp do pamięci

Nasze technikum

Technik informatyk

Szkoły dla dorosłych

Nasza szkoła

Pełna oferta edukacyjna

Oferta szkoły