piątek,
Józef Piłsudski przejmuje władzę nad wojskiem
11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna przekazała zwierzchnią władzę nad wojskiem polskim Józefowi Piłsudskiemu.
12 września 1917 roku państwa okupacyjne powołały nową Radę Regencyjną w osobach arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego, prezydenta Warszawy Zdzisława Lubomirskiego oraz ziemianina Józefa Ostrowskiego. Organ pełnił funkcję głowy państwa, jego uprawnienia początkowo były mocno ograniczone. W grudniu 1917 roku Rada powołała pierwszy polski rząd, kierowany przez Jana Kucharzewskiego. Bezpośrednio po niekorzystnym dla Polski traktacie brzeskim, w lutym 1918 roku rada Regencyjna wydała odezwę protestacyjną i ogłosiła, że będzie „czerpać prawo sprawowania zwierzchniej władzy państwowej opierając się na woli Narodu”.
Bez wątpienia Rada była jednym z organów władzy okupacyjnej. Oceny wystawiane tej instytucji są bardzo skrajne, od określania członków Rady mianem zdrajców po postrzeganie ich jako zręcznych polityków dostosowujących się do twardych realiów. Bez względu na ocenę, działalność Rady dała odrodzonej Polsce pewne silne fundamenty. Powołując się 14 punktów Wilsona, 7 listopada Rada Regencyjna ogłosiła niepodległość Królestwa Polskiego. Powoływane przez Radę rządy wydawały akty prawne, które stały się początkiem systemu prawno-administracyjnego w wolnej Polsce. Na mocy dekretu Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego „o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem” powstały wydawane nieprzerwanie do czasów współczesnych „Dziennik Ustaw” oraz „Monitor Polski”. Dzięki utworzeniu urzędu Szefa Sztabu Wojska Polskiego i uchwaleniu tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej oraz innych przepisów Rada stworzyła prawne i organizacyjne podstawy dla zorganizowania armii niepodległej Polski.
10 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przybył do kraju, który ogłosił niepodległość już wcześniej. 11 listopada Rada Regencyjna przekazała mu władzę wojskową, a trzy dni później całość zwierzchniej władzy państwowej.
Deklaracja Rady Regencyjnej przekazująca w ręce Józefa Piłsudskiego władzę nad wojskiem
Rada Regencyjna do Narodu Polskiego
Wobec grożącego niebezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, dla ujednostajnienia wszelkich zarządzeń wojskowych i utrzymania porządku w kraju, Rada Regencyjna przekazuje władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich, jej podległych, Brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu.
Po utworzeniu Rządu Narodowego, w którego ręce Rada Regencyjna, zgodnie ze swemi poprzedniemi oświadczeniami zwierzchnią władzę państwową złoży, Brygadier Józef Piłsudski władzę wojskową, będącą częścią zwierzchniej władzy państwowej, temuż Rządowi Narodowemu zobowiązuje się złożyć, co potwierdza podpisaniem tej odezwy.
Dan w Warszawie, dnia 11 listopada 1918 roku.
Aleksander Kakowski, Józef Ostrowski, Zdzisław Lubomirski.
Józef Piłsudski.
