czwartek,
Jan Rządkowski
Jan Piotr Rządkowski urodził się 14 lipca 1860 roku w Belsku, wsi położonej około 50 kilometrów na południe od Warszawy. Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny posiadającej wiele majątków w okolicach Łomży. Prawdopodobnie na skutek represji po powstaniu listopadowym przeniosła się ona do centralnej Polski. Po ukończeniu gimnazjum w Łowiczu dwudziestoletni Rządkowski wstąpił do armii rosyjskiej. Przez 34 lata służył w 71 pułku piechoty. Służbę w tej jednostce zakończył w stopniu pułkownika jako dowódca batalionu i zastępca dowódcy pułku.
„Z początku wydało mi się to wprost nieprawdopodobne, aby Moskale, którzy na każdym kroku starali się zatrzeć nawet ślad naszej egzystencji, pozwolili na tworzenie wojska polskiego, które byłoby niezaprzeczonym dowodem naszego istnienia”
–– Jan Rządkowski, „Pierwszy Legjon Puławski”, 1925
W maju 1915 roku powierzono mu dowództwo Legionu I Puławskiego przemianowanego na 739 Nowoaleksandryjską Drużynę Pospolitego Ruszenia – polską formację zbrojną w składzie armii rosyjskiej. Po kilku bitwach jesienią 1915 roku 739 Drużyna razem z kilkoma innymi jednostkami została włączona do Brygady Strzelców Polskich. Jan Rządkowski dowodził jednym z czterech batalionów tej formacji. W lutym 1917 roku był zastępcą dowódcy Dywizji Strzelców w I Korpusie Polskim. W pierwszej połowie 1918 roku znalazł się w bolszewickiej niewoli. Z końcem października wstąpił do podległego Radzie Regencyjnej Wojska Polskiego.
Legion Polski, 1915: odprawa oficerów Legionu Polskiego u pułkownika Rządkowskiego.
„Jako były dowódca patrzyłem na zmagania legionistów z wrogiem, przeciw któremu walczyli, i z wrogiem, którego los dał nam za sprzymierzeńca, patrzyłem i na najcięższe zmagania ich serc polskich”
–– Jan Rządkowski, „Pierwszy Legjon Puławski”, 1925
Objął stanowisko dowódcy Okręgu Wojskowego Nr VI w Piotrkowie Trybunalskim. Brał udział w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich. Zorganizował Piotrkowski Pułk Okręgowy, który w grudniu przemianowano na 26 pułk piechoty. Od stycznia 1919 roku pełnił obowiązki dowódcy Okręgu Generalnego „Lublin”. Od 6 grudnia 1919 do 31 lipca 1920 roku dowodził 1 Dywizją Litewsko-Białoruską. Kierował tą jednostką podczas wielu bitew wojny polsko-bolszewickiej, m.in. w sierpniu 1920 roku pod Radzyminem oraz podczas wielkiej bitwy nad Niemnem we wrześniu 1920.
Wraz z 1 Dywizją Litewsko-Białoruską w październiku 1920 roku uczestniczył w tzw. buncie Żeligowskiego. Po proklamowaniu Litwy Środkowej został dowódcą I Korpusu Wojsk Litwy Środkowej. W lutym 1921 roku objął stanowisko dowódcy Okręgu Generalnego „Łódź”. Rok później, w wieku 61 lat, został przeniesiony w stały stan spoczynku z prawem noszenia munduru w stopniu generała porucznika, jednak został zatrzymany w służbie czynnej na stanowisku przewodniczącego Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Z dniem 1 czerwca 1923 roku przeniesiono go w stan spoczynku w stopniu tytularnego generała broni. Jan Rządkowski zmarł 17 lutego 1934 roku.
