środa,
Jan Mazurkiewicz „Radosław”
Jan Mazurkiewicz urodził się 27 sierpnia 1896 roku we Lwowie. Ukończył VII Gimnazjum Państwowe we Lwowie. Działał w ruchu skautowskim, organizacji niepodległościowej „Zarzewie”, Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Był członkiem Związku Strzeleckiego. W 1914 roku zaciągnął się do 1. Brygady Legionów Polskich. Pod koniec roku 1914, po bitwie pod Łowczówkiem, trafił do rosyjskiej niewoli. Zdołał z niej zbiec latem 1915 roku. Podczas tzw. kryzysu przysięgowego jako prezes Rady Żołnierskiej Pułku został aresztowany przez Austriaków. Groziła mu kara śmierci, jednak sprawa zakończyła się na przymusowym wcieleniu do armii austro-węgierskiej. W marcu 1918 roku zdezerterował i przedostał się do II Korpusu Polskiego w Rosji. Po bitwie pod Kaniowem przyłączył się do oddziału lotnego Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie. Uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych, m.in. kierował akcją wysadzania mostu kolejowego pod Popielnią.
W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej służył w 13. Dywizji Piechoty, w 1922 roku w stopniu kapitana opuścił służbę czynną. Do wojska wrócił w 1927 roku. Służył na Kresach Wschodnich jako oficer kontrwywiadu. Po ukończeniu kursu dowódców batalionu w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie w 1934 roku został przeniesiony do 22 Pułku Piechoty w Siedlcach. W latach 1938-1939 był wykładowcą taktyki piechoty w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W sierpniu 1939 roku otrzymał przydział do Grupy Operacyjnej Dywersji. Miał wtedy stopień majora.
Podczas kampanii wrześniowej zajmował się organizowaniem dywersji na południowo-zachodnim odcinku frontu. Po agresji ZSRR na Polskę powołał Tajną Organizację Wojskową (TOW) w Stanisławowie. Wkrótce przeniósł komendę organizacji na terytorium Węgier. Przebywając w Budapeszcie, kierował organizowaniem jednostek TOW na terenie okupowanego kraju. TOW działał w uzgodnieniu z Wodzem Naczelnym generałem Władysławem Sikorskim. W 1940 roku Mazurkiewicz wrócił do kraju i objął obowiązki Komendanta Głównego TOW. Po scaleniu TOW z Kedywem Armii Krajowej wiosną 1943 roku został zastępcą szefa organizacji pułkownika Augusta Emila Fieldorfa „Nila”. Na początku 1944 roku „Nilowi” powierzono zadanie stworzenia organizacji o kryptonimie NIE przygotowanej do działań w warunkach okupacji sowieckiej, a dowódcą Kedywu został Mazurkiewicz. W tym okresie otrzymał awans do stopnia podpułkownika.
W powstaniu warszawskim dowodził zgrupowaniem nazwanym od jego pseudonimu „Radosław”. W skład formacji wchodziły oddziały: Broda 53, Zośka, Parasol, Miotła, Pięść i Czata 49. 11 sierpnia 1944 roku podczas ataku na Stawki został ciężko ranny w głowę i nogi i trafił do powstańczego szpitala. Pod koniec sierpnia ponownie objął dowodzenie zgrupowaniem. Dowodził główną grupą oddziałów staromiejskich w akcji przebicia do Śródmieścia. Od 5 września był dowódcą obrony Górnego Czerniakowa. 20 września zdziesiątkowane oddziały „Radosława” przeszły na Mokotów. 2 października, w dniu kapitulacji powstania, otrzymał awans do stopnia pułkownika. Uniknął niewoli i opuścił miasto z ludnością cywilną. Kontynuował działalność konspiracyjną w Częstochowie. Po wkroczeniu Armii Czerwonej i rozwiązaniu Armii Krajowej działał w organizacji NIE, a następnie w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj.
1 sierpnia 1945 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Po miesiącu został zwolniony i stanął na czele tzw. Centralnej Komisji Likwidacyjnej AK. Wystąpił do byłych akowców i osób pozostających w konspiracji z apelem nawołującym do ujawnienia się i korzystania z tzw. amnestii. Po tym apelu ujawniło się ponad 50 tysięcy osób. W 1949 roku został ponownie aresztowany. Przeszedł brutalne śledztwo, w którego trakcie był bezskutecznie nakłaniany do składania zeznań obciążających generała Emila Fieldorfa. W 1953 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na dożywotnie więzienie. Umieszczono go w Zakładzie Karnym we Wronkach. Więzienie opuścił w 1956 roku. Rok później został zrehabilitowany. Aktywnie działał w środowiskach kombatanckich, m.in. był wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W 1980 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady w stanie spoczynku. Zmarł 4 maja 1988 roku w Warszawie.
