środa,
Jadwiga Andegaweńska
Jadwiga Andegaweńska była córką Ludwika Węgierskiego, wnuka Władysława I Łokietka i Elżbiety Bośniaczki. Mimo że Ludwik był dwukrotnie żonaty, nie doczekał się dziedzica męskiego. Żadna z jego trzech córek nie mogła zostać władcą Polski. Ludwik Węgierski w zamian za uznanie praw do korony polskiej jednej ze swych córek musiał wydać dla szlachty polskiej przywilej koszycki, który m.in. ograniczał władzę króla i znacząco obniżał podatki. Jadwiga została koronowana 16 października 1384 roku.
Współcześni historycy za datę urodzin Jadwigi Andegaweńskiej przyjmują koniec roku 1373 lub początek roku 1374. Od dzieciństwa Jadwiga przygotowywana była do roli królowej. Dzięki temu zdobyła wszechstronne wykształcenie.
W 1378 roku ojciec Jadwigi zaaranżował jej zaręczyny sponsalia de futuro z ośmioletnim Wilhelmem z potężnej europejskiej dynastii Habsburgów. Sponsalia de futuro (zaręczyny na przyszłość) to forma zaręczyn niepełnoletnich kandydatów. Umożliwiała ona dynastiom panującym w Europie zawieranie przypieczętowanych małżeństwem sojuszy, bez względu na wiek potomków. Po osiągnięciu właściwego wieku przez zaręczonych ceremonia ślubu nie była już wymagana. Jedyny warunek ważności sponsalia de futuro to zgoda obojga zainteresowanych na fizyczną konsumpcję małżeństwa. Było to możliwe po osiągnięciu przez nich tak zwanego wieku sprawnego. Według średniowiecznego polskiego prawa zwyczajowego osiągano pełną zdolność do czynności prawnych po ukończeniu dwunastego (dla dziewcząt) lub piętnastego (dla chłopców) roku życia.
Król zmarł w 1382 roku. Interesy Ludwika Węgierskiego były sprzeczne z interesami państwa polskiego. Szlachta znaczniejsze korzyści dla Korony widziała w sojuszu z Litwą. Polscy możnowładcy ofiarowali rękę Jadwigi wielkiemu księciu litewskiemu Jagielle. Jadwiga z racji młodego wieku nie miała zbyt wielkiego wpływu na decyzje polityczne.
Kiedy Wilhelm Habsburg przybył do Krakowa celem dopełnienia małżeństwa, nie został nawet wpuszczony na Wawel, a kasztelan krakowski Dobiesław Kurozwęcki przepędził austriackiego pretendenta z miasta.
Dwunastoletnia Jadwiga chciała uciec za ukochanym Wilhelmem. Z przekazów Jana Długosza: „A kiedy staraniem i na rozkaz panów polskich zastała bramy zamknięte, usiłowała je własnoręcznie wyważyć toporem, który jej na żądanie podano”. Wilhelm Habsburg do śmierci Jadwigi pozostał kawalerem.
Książę Jagiełło dostrzegał zagrożenie ze strony zakonu krzyżackiego. Sojusznika widział w Królestwie Polskim. Po rozmowach prowadzonych między księciem a panami małopolskimi, Jagiełło 14 sierpnia 1385 roku wystawił akt krewski. Zobowiązywał się w nim m.in. do zawarcia unii personalnej między Koroną a Litwą, przyjęcia chrztu, chrystianizacji Litwy i poślubienia Jadwigi. 15 lutego 1386 roku Jagiełło przyjął chrzest oraz imię Władysław. Trzy dni później odbył się ślub. 4 marca Jagiełło został koronowany na króla Polski.
Królowa Jadwiga ufundowała wiele nowych kościołów, wspomagała także te już istniejące. Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski. W 1397 roku uzyskała zgodę papieża na uruchomienie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej. Prowadziła działalność charytatywną. Ufundowała kilka szpitali.
Po dwunastu latach małżeństwa królowa zaszła w ciążę. 22 czerwca 1399 roku Jadwiga Andegaweńska urodziła córkę Elżbietę Bonifację. Niestety dziecko zmarło już 13 lipca. Cztery dni później zmarła także Jadwiga. Wspólny pogrzeb matki i córki odbył się 19 lipca 1399 roku. Zostały one pochowane w jednym grobie.
Związek Jadwigi i Jagiełły był początkiem drogi, która doprowadziła do powstania potężnego państwa, z którym musiała się liczyć cała Europa – Rzeczpospolitej. Pod rządami Jagiełły Polska złamała potęgę zakonu krzyżackiego i przeżyła wielki rozkwit gospodarczy.
Jadwiga Andegaweńska cały swój majątek zapisała Akademii Krakowskiej. Darowizny w jej imieniu dokonał Władysław Jagiełło. Jadwiga po śmierci została otoczona kultem. W 1979 roku została beatyfikowana, a 8 czerwca 1997 kanonizowana osobiście przez Jana Pawła II.
