niedziela,
Insurekcja warszawska
17 kwietnia 1794 roku rozpoczęło się zbrojne powstanie armii koronnej i mieszkańców Warszawy. Polacy pokonali i wypędzili z miasta okupacyjny garnizon rosyjski.
Od końca 1793 roku w stolicy trwały przygotowania do wystąpienia zbrojnego. Wieść o zwycięstwie Tadeusza Kościuszki w bitwie pod Racławicami szybko dotarła do Warszawy. Większość stacjonujących w mieście jednostek regularnej armii polskiej była gotowa stanąć przeciw rosyjskiemu garnizonowi.
Formalnym dowódcą polskich sił był hetman Piotr Ożarowski. Garnizonem warszawskim dowodził generał Jan August Cichocki. Z różnych względów obaj nie mieli wpływu na przebieg walk. Prawdopodobnie strona polska rozpoczęła walki bez głównodowodzącego, po kilkunastu godzinach rolę tę zaczął pełnić generał Stanisław Mokronowski. Żołnierzy regularnego wojska wspierali mieszkańcy Warszawy z szewcem Janem Kilińskim i rzeźnikiem Józefem Sierakowskim na czele.
Walki rozpoczęły się z około godziny czwartej rano na Żoliborzu. Około piątej rozpoczęło się rosyjskie natarcie na Arsenał Królewski, jednak szturm szybko się załamał.
Godzinę później przystąpiono do generalnego szturmu na pałac Młodziejowskich – siedzibę ambasady rosyjskiej. Ambasador Osip Igelström został odcięty od reszty miasta, sparaliżowało to rosyjski scentralizowany system dowodzenia. Walki ogarniały inne części miasta. Pierwsze godziny zakończyły się sukcesem powstańców. Najbardziej krwawym epizodem insurekcji była bitwa na Trakcie Królewskim. Rosyjski oddział został doszczętnie wybity.
Król Stanisław August Poniatowski wraz z targowiczanami schronił się na Zamku Królewskim. Poniatowski próbował powstrzymać rozwój wydarzeń, mianował Ignacego Wyssogotę Zakrzewskiego prezydentem, a generała Stanisława Mokronowskiego głównodowodzącym sił polskich w mieście. Mieli oni przywrócić spokój na ulicach, jednak obaj przyłączyli się do powstańców.
W kilku punktach miasta Rosjanie podjęli próby kontrataku, jednak w innych miejscach ich aktywność ograniczała się do obrony wyizolowanych punktów oporu. Morale jednostek rosyjskich zostały złamane. Drugiego dnia nasilił się polski szturm na ambasadę rosyjską i została ona zdobyta. Uwolniono więźniów politycznych przetrzymywanych w piwnicach. W pozostałych częściach miasta rosyjskie wojska zostały rozgromione lub zmuszone do ucieczki. Wieczorem 18 kwietnia polska stolica była wolna.
