sobota,
Fryderyk Leyk
Fryderyk Leyk urodził się 17 sierpnia 1885 roku w Szczytnie. Pochodził z rodziny od wielu lat związanej z Mazurami, jego przodkowie angażowali się w walkę o polskość Mazurów. Rodzice Fryderyka kultywowali te tradycje i przekazali je swoim dzieciom. Ukończył szkołę ludową w Lemanach, a następnie szkołę seminaryjną w Szczytnie. Rozpoczął naukę w Seminarium Nauczycielskim w Szczytnie, jednak po dwóch latach przerwał naukę. Po odbyciu służby wojskowej w Dreźnie uczył się drukarstwa i księgarstwa.
Podczas pierwszej wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej, walczył na froncie wschodnim. Latem 1916 roku zwolniono go z wojska. Powrócił do Szczytna, gdzie prowadził działalność oświatową i narodową, za co kilkakrotnie był aresztowany przez władze. Zagrożony uwięzieniem latem 1919 roku wyjechał do Polski. Został członkiem Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego i Zrzeszenia Plebiscytowego Ewangelików Polaków. Prowadził kampanię na rzecz przyłączenia Mazur do Polski. Był założycielem i prezesem Mazurskiego Związku Ludowego.
Po uchyleniu nakazu aresztowania w 1920 roku wrócił na Mazury, gdzie rozpoczął tworzenie struktur Mazurskiego Związku Ludowego. Mocno angażował się w polską akcję propagandową na Mazurach, m.in. organizował wiece i przygotowywał broszury. Kilkukrotnie był atakowany przez niemieckich bojówkarzy. Po przegranym przez Polaków plebiscycie stracił swój cały majątek i został zmuszony do opuszczenia Mazur. Zamieszkał w Toruniu. W 1924 roku podjął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Kierował Wydziałem Emigracyjnym Konsulatu Polskiego w kilku niemieckich miastach. W 1928 roku założył Związek Polskich Robotników Rolnych w Niemczech. W latach trzydziestych został ciężko pobity przez bojówki hitlerowskie.
W 1934 roku wrócił do Polski, zamieszkał w Poznaniu. Podczas drugiej wojny światowej był poszukiwany przez Niemców, ukrywał się pod przybranym nazwiskiem na terenie Generalnej Guberni. Działał w konspiracji jako członek organizacji podziemnej Polski Związek Wolności. Kierował komórką „Akcja Mazurska”. Wprowadził do organizacji swojego brata Emila Leyka, który był oficerem Wehrmachtu i dostarczył wielu informacji wywiadowczych.
Latem 1945 roku wrócił na Mazury i zamieszkał w rodzinnym Szczytnie. Organizował polską administrację, przeciwstawiał się grabieży i dyskryminacji Mazurów. Później pracował jako urzędnik. Był działaczem Stronnictwa Ludowego, a następnie Polskiego Stronnictwa Ludowego. W późniejszych latach był honorowym prezesem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego na powiat szczycieński. Od młodości pisał wiersze, w 1956 roku został członkiem Oddziału Olsztyńskiego Związku Literatów Polskich. Zmarł 31 grudnia 1968 roku w Szczytnie.
