piątek,
Franciszek Żymirski
Franciszek Żymirski herbu Jastrzębiec urodził się 5 października 1778 lub 1779 roku w Krakowie. Wywodził się ze zubożałej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. Jako żołnierz 2. Regimentu Grenadierów Krakowskich wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej. Wykazał się walecznością i zdolnościami wojskowymi, mimo młodego wieku uzyskał stopień porucznika. Po upadku powstania został emisariuszem tajnej organizacji trójzaborowego ruchu niepodległościowego o nazwie Centralizacja Lwowska. Po powrocie z misji do Konstantynopola na skutek donosu zatrzymała go austriacka policja, jednak zdołał wcześniej zniszczyć kompromitujące materiały i szybko został zwolniony.
W 1797 roku z Michałem Kleofasem Ogińskim wyjechał do Paryża, a później dołączył do Legionów Polskich. Już w pierwszym roku służby Napoleon awansował go do stopnia kapitana. Dowodził kompanią w 2. Legii, walczył m.in. pod Legnano i Weroną. Po czteromiesięcznym oblężeniu i kapitulacji twierdzy Mantui dostał się do niewoli, w której przebywał dziesięć miesięcy. Po odzyskaniu wolności wstąpił do Legii Włoskiej – polskiej formacji wojskowej w służbie francuskiej. Brał udział w walkach we Włoszech, po reorganizacji jednostki trafił do 2. Półbrygady Polskiej, która po przemianowaniu na 114. Półbrygadę Piechoty Liniowej Francuskiej została wysłana przez Napoleona do tłumienia powstania na Saint-Domingue.
W 1804 roku wrócił do Europy. Brał udział w zwycięskiej dla wojsk napoleońskich bitwie pod Ulm. Od 1807 roku służył w Armii Księstwa Warszawskiego. Po bitwie pod Raszynem w 1809 roku za zasługi otrzymał awans do stopnia majora. Wiosną 1811 już jako pułkownik objął dowództwo 13. Pułku Piechoty stacjonującego w Zamościu. Jego jednostka nie brała udziału w wyprawie Napoleona na Rosję. Po klęsce cesarza w obszar Księstwa Warszawskiego wkroczyli Rosjanie, pułkownik Żymirski wraz ze swoim pułkiem brał udział w obronie twierdzy Zamość. Po kapitulacji kilka miesięcy przebywał w rosyjskiej niewoli. Po kongresie wiedeńskim i powstaniu Królestwa Polskiego służył w jego armii.
W chwili wybuchu powstania listopadowego miał stopień generała dywizji i dowodził pułkiem grenadierów gwardii. W noc listopadową nie pozwolił swoim podwładnym na wsparcie powstańców, jednak nie wykonał rozkazu księcia Konstantego nakazującego przystąpienie do tłumienia polskiego zrywu. Wkrótce dołączył do powstańców. Na początku 1831 roku objął dowództwo 2. Dywizji Piechoty. Po wkroczeniu w granice Królestwa Polskiego armii feldmarszałka Iwana Dybicza brał udział w kilku bitwach, w starciu pod Wawrem jego żołnierze wspólnie z oddziałami generała Piotra Szembeka pokonali I Korpus Dybicza. W bitwie o Olszynkę Grochowską dowodzona przez niego 2. Dywizja Piechoty kilkukrotnie odparła ataki mającego przewagę liczebną przeciwnika. Podczas krwawego boju generał Żymirski na skutek ostrzału rosyjskiej artylerii stracił rękę. Natychmiast przewieziono go do Warszawy do lazaretu powstańczego urządzonego w Salach Redutowych Pałacu Krasińskich, gdzie przeszedł operację. Zmarł kilka godzin później.
