środa,
Cyryl Ratajski
Cyryl Ratajski urodził się 3 marca 1875 roku w Zalesiu Wielkim na terenie Wielkopolski. Pochodził z chłopskiej rodziny. Uczył się w Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W czasach szkolnych działał w konspiracyjnym Towarzystwie im. Tomasza Zana. W 1896 z wyróżnieniem zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na berlińskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma. Po ich ukończeniu odbył praktykę sądową i asesorską, a następnie otworzył kancelarię adwokacką w Raciborzu. Jednocześnie zaczął prowadzić działalność społeczną i polityczną.
W 1908 roku ożenił się z córką poznańskiego działacza społecznego i właściciela dobrze prosperującej fabryki nawozów sztucznych Romana Maya. Od 1911 roku z powodzeniem kierował przedsiębiorstwem teścia w Poznaniu. Był także czołowym działaczem Narodowej Demokracji zaboru pruskiego. W 1918 roku został członkiem polskiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu. Po wybuchu powstania wielkopolskiego objął obowiązki łącznika Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu.
Wiosną 1922 roku poznańska Rada Miejska jednogłośnie wybrała Cyryla Ratajskiego na prezydenta Poznania. Doskonale sprawdził się w roli włodarza miasta. Za jego rządów w Poznaniu wybudowano m.in. elektrownię, most Bolesława Chrobrego i Ogród Botaniczny, nowe trasy tramwajowe, pierwszą w Polsce linię trolejbusową. Wielkim osiągnięciem była pierwsza w Polsce i Europie Wschodniej spalarnia odpadów. Do miasta włączono wiele miejscowości: Dębiec, Główną, Golęcin, Komandorię, Rataje, Sołacz, Starołękę, Wolę. Poznań stał się miastem średniej klasy europejskiej.
W 1924 roku został ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie Władysława Grabskiego. Przerwa w zarządzaniu Poznaniem trwała rok. Druga jego prezydentura objęła lata 1925–1934. Był inicjatorem zorganizowanej w 1929 roku z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości przez Polskę Powszechnej Wystawy Krajowej (PeWuKi). Na imprezie zaprezentowano polskie osiągnięcia gospodarcze i kulturalne. Przy okazji wystawy wprowadzono w życie wiele inwestycji, m.in. zbudowano dzisiejsze Collegium Chemicum, Collegium Anatomicum, DS Hanka oraz Hotel Polonia, największy w ówczesnej Polsce hotel. Wystawę zwiedziło ponad cztery miliony osób, w tym wielu gości zagranicznych.
W 1934 roku Rada Miejska ponownie chciała mu powierzyć obowiązki prezydenta Poznania, jednak jego kandydatura została zablokowana przez związanego z obozem sanacyjnym wojewodę. Minister spraw wewnętrznych wyznaczył prezydenta komisarycznego. Wiosną tego roku Rada Miejska Poznania przyznała Cyrylowi Ratajskiemu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania. Mimo utraty stanowiska nadal aktywnie uczestniczył w życiu publicznym. Działał w opozycyjnej wobec Sanacji organizacji Front Morges, a następnie w Stronnictwie Pracy. W 1939 roku dołączył do akcji nawołujących władze do zaprzestania prześladowań opozycji.
Po wybuchu drugiej wojny światowej władze Poznania opuściły miasto. Cyryl Ratajski na wniosek Rady Miejskiej ponownie objął urząd prezydenta miasta. Po wkroczeniu Niemców do Poznania odmówił uroczystego przekazania kluczy do miasta. Wiosną 1940 na krótki okres został aresztowany. W maju wysiedlono go do Generalnej Guberni. Wkrótce zamieszkał w Warszawie. 3 grudnia 1940 roku został mianowany Delegatem Rządu RP na Kraj. Odtwarzał struktury administracji cywilnej i uporządkował życie polityczne w podziemiu. W 1942 roku z uwagi na pogarszający się stan zdrowia złożył dymisję ze stanowiska. 5 sierpnia 1942 roku została ona przyjęta przez premiera generała Władysława Sikorskiego.
Cyryl Ratajski zmarł 19 października 1942 roku. Został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Przez wiele lat jego dorobek był okryty milczeniem. W 1962 roku po ekshumacji jego szczątki poczęły w Poznaniu. W 1995 roku w uznaniu wielkich historycznych zasług dla kraju został pośmiertnie odznaczony najwyższym polskim odznaczeniem, Orderem Orła Białego.
