piątek,
Cmentarz Obrońców Lwowa
1 listopada 1918 roku rozpoczęły się walki o Lwów między Polakami a Ukraińcami. Żołnierzy poległych podczas obrony miasta chowano na prowizorycznie organizowanych cmentarzykach. 22 maja 1919 roku zakończyło się ukraińskie oblężenie Lwowa, jeszcze w tym samym roku postanowiono przenieść ciała zabitych na specjalnie wydzielony obszar. Powołano Straż Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, które zajęło się gromadzeniem funduszy i wykupem obszaru przylegającego do cmentarza Łyczakowskiego. Dzięki poświęceniu społeczeństwa powstał Cmentarz Obrońców Lwowa, na którym spoczęli także żołnierze polegli w okresie wojny polsko-bolszewickiej. Część pochowanych stanowiła młodzież szkół średnich i wyższych, stąd obiekt nazywany jest często jako Cmentarz Orląt Lwowskich.
Projekt mauzoleum i koncepcji urządzenia cmentarza opracował student Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej Rudolf Indruch, który brał udział w walkach o Lwów. Na najwyższym wzniesieniu zbudowano Kaplicę Obrońców Lwowa, w znajdujących się poniżej katakumbach złożono szczątki 72 bohaterów wybranych przez specjalną komisję. W pobliżu wzniesiono monumentalny Pomnik Chwały, jego centralną część stanowiła łukowa glorieta, a u jego stóp ustawiono dwa kamienne lwy. Przed Pomnikiem Chwały znalazła się Mogiła Pięciu Nieznanych z Persenkówki, która skryła zwłoki pięciu nieznanych żołnierzy, którzy zginęli na Persenkówce. Na terenie cmentarza powstał również Pomnik Francuzów upamiętniający Francuzów poległych w obronie Polski. W wojnie polsko-bolszewickiej walczyli ochotniczo amerykańscy lotnicy, trzech spośród nich pochowanych zostało na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Związek Narodowy Polski z Chicago ufundował na ich cześć specjalny pomnik, na którym umieszczono napis „Amerykanom Poległym w Walce o Polskę 1919-1920”.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej Lwów włączono do ZSRR, a Cmentarz Obrońców Lwowa był wielokrotnie plądrowany i dewastowany. W 1971 roku na jego teren wjechały czołgi Armii Czerwonej i maszyny budowlane, które dokonały znacznych zniszczeń. Kamienne lwy stojące u stóp Pomnika Chwały przeniesiono na obrzeża Lwowa. Przez część cmentarza poprowadzono ulicę. Nad katakumbami umieszczono zakład kamieniarski.
Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia nastąpił rozkład bloku wschodniego i stało się możliwe przynajmniej częściowe uporządkowanie zdewastowanego cmentarza. Pierwsze tego typu prace przeprowadzili z inicjatywy inżyniera Józefa Bobrowskiego pracownicy polskiego przedsiębiorstwa Energopol. Mimo zawartych później uzgodnień między władzami Polski i Ukrainy, prace związane z rekonstrukcją cmentarza posuwały się wolno i były często blokowane przez włodarzy Lwowa, np. w 2015 roku lwy powróciły przed Pomnik Chwały, jednak już miesiąc później po interwencji Lwowskiej Rady Obwodowej uznano, że mają one „antypaństwowy charakter” i obudowano je skrzyniami z płyt OSB, a ich oficjalne odsłonięcie odbyło się dopiero 20 maja 2022 roku. Uroczyste otwarcie odbudowanego cmentarza odbyło się 24 czerwca 2005 roku w obecności prezydentów Polski i Ukrainy.
Pewną ciekawostkę stanowi pomnik Lenina wzniesiony w latach pięćdziesiątych w centrum Lwowa, któremu przez kilka dziesięcioleci kłaniali się sowieccy oficjele. Podczas rozbicia jego cokołu okazało się, że do budowy wykorzystano m.in. marmurowego orła pochodzącego z grobu generała Bolesława Kornela Popowicza na Cmentarzu Obrońców Lwowa.
