piątek,
Bitwa pod Jordanowem
W dniach 1–3 września 1939 roku pod Jordanowem na Podhalu rozegrała się jedna z bitew kampanii wrześniowej.
W momencie ataku III Rzeszy na Polskę niemieckie silne zgrupowanie pancerne 14 armii w składzie 2. Dywizji Pancernej, 4. Dywizji Lekkiej i 3 Dywizji Górskiej kierowało się ze Słowacji przez Tatry na Chabówkę i Nowy Targ z zamiarem. Na jego drodze stał 1 Pułk Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza pod dowództwem podpułkownika Wojciecha Wójcika. Wobec znacznej przewagi przeciwnika w ludziach i sprzęcie polska jednostka nie była w stanie długo utrzymać swoich pozycji. Żołnierze KOP zniszczyli kilka czołgów przeciwnika i ruszyli do odwrotu, prowadząc działania opóźniające.
W przypadku przełamania frontu w tym miejscu Niemcy mogli dostać się na tyły Armii „Kraków”. Aby temu zapobiec stanowiąca odwody pancerno-motorowa 10. Brygada Kawalerii dowodzona przez pułkownika Stanisława Maczka już o godzinie 8:00 otrzymała zadanie zajęcia pozycji na linii Jordanów–Chabówka, na południe od Krakowa, i powstrzymania uderzenia przeciwnika. Wobec niebezpiecznej sytuacji dowódca Armii „Kraków” generał Antoni Szylling podjął tę decyzję bez czekania na zgodę Naczelnego Dowództwa.
Około godziny 16:30 Niemcy bez walki zajęli Nowy Targ. Około godziny 19:00 żołnierze pułkownika Maczka z marszu starli się z kilkudziesięcioma czołgami uderzającego od strony słowackich Tatr zgrupowania. Pierwsza runda zakończyła się sukcesem Polaków, zniszczono kilka czołgów i zmuszono przeciwnika do odwrotu. Nocą w pośpiechu przygotowano stanowiska obronne. Polacy przeprowadzili nocny wypad na niemiecki oddział pancerny w Spytkowicach, zdobyto jeńców i książkę kodową. Już nad ranem Niemcy rozpoczęli ostrzał artyleryjski. Po przygotowaniu ogniowym nastąpiło uderzenie czołgów i piechoty 2. Dywizji Pancernej. Szczególnie zacięte walki toczono o wzgórza na południe od Jordanowa, których broniły 24. Pułk Ułanów i szwadron przeciwpancerny. W najsilniejszym uderzeniu do ataku ruszyło dwieście czołgów. Mimo znacznych strat wieczorem Niemcy zajęli wzgórze Wysoka.
W walkach pod Jordanowem uczestniczył pociąg pancerny Nr 51, dawny „Pierwszy Marszałek”, który wspierał obrońców swoim ogniem artyleryjskim. Pod pobliską Chabówką 1 Pułk Piechoty KOP zatrzymał niemiecką 4 Dywizję Lekką. 2 września zakończył się utrzymaniem głównej linii obrony przez Polaków, jednak postępy wojsk niemieckich na innych odcinkach polskiej obrony, zmusiły żołnierzy 10. Brygady Kawalerii do wycofania się nocą na położoną kilka kilometrów dalej drugą linię obrony. Tej samej nocy mieszkańcy wsi Wysoka odkręcili zawory w dwóch niemieckich cysternach z paliwem. Doszło do pożaru i wysadzenia w powietrze kilku naprawianych przez Niemców czołgów. W odwecie hitlerowcy całkowicie spalili wieś i rozstrzelali kilkunastu mieszkańców.
3 września obrona Polaków się załamała, jednak podczas odwrotu prowadzono skuteczne działania opóźniające. Dopiero 5 września wieczorem Niemcy zajęli Myślenice oddalone od Jordanowa o około trzydzieści kilometrów. Dało to Armii „Kraków” czas potrzebny na uniknięcie okrążenia. Brygada pułkownika Maczka zachowała zdolność bojową i wzięła udział w kolejnych walkach kampanii. 19 września przekroczyła granicę węgierską. Do tego dnia straciła ponad 50% stanów osobowych.
Zdobycie okolic Jordanowa kosztowało Niemców ponad 70 pojazdów pancernych.
