czwartek,
Bitwa pod Jaworowem
W nocy z 15 na 16 września 1939 roku w nocnym boju na bagnety polscy żołnierze rozbili niemiecki Pułk Zmotoryzowany SS „Germania”.
Jaworów to miasto położone pomiędzy Lwowem a Przemyślem, około 50 kilometrów na wschód od Lwowa. Za panowania Kazimierza Jagiellończyka zbudowano tutaj zamek, który w późniejszych latach stał się letnią rezydencją króla Polski. W tej miejscowości Jan III Sobieski w 1683 roku otrzymał gratulacje od papieża Innocentego XI po zwycięstwie nad Turkami pod Wiedniem. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w tutejszej Szkole Podoficerów Zawodowych Kawalerii przez pewien czas komendantem był major Tadeusz Komorowski, późniejszy Komendant Główny Armii Krajowej. W 1939 roku Jaworów był miastem powiatowym w województwie lwowskim.
W walkach pod Jaworowem wzięła udział 11. Karpacka Dywizja Piechoty, której tradycje sięgały początków niepodległości po latach zaborów. W ramach formowania Armii Polskiej we Francji zwanej Błękitną Armią lub Armią Hallera utworzono 2. Dywizję Strzelców Polskich. W 1919 roku żołnierze generała Hallera przybyli do Polski. Po włączeniu jednostek Błękitnej Armii w struktury Wojska Polskiego i reorganizacji 2. Dywizję Strzelców Polskich przemianowano na 11. Karpacką Dywizję Piechoty (11. KDP). Jednostka ta brała udział w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. w Bitwie Warszawskiej, bitwie nad Niemnem. W okresie pokoju oddziały Dywizji stacjonowały w Stanisławowie, Stryju i Kołomyi. Ostatnim dowódcą jednostki był pułkownik Bronisław Prugar-Ketling, który w 1919 roku dowodził batalionem w 2. Dywizji Strzelców Polskich Armii Hallera.
Podczas kampanii wrześniowej 11. KDP początkowo znalazła się w składzie Armii „Kraków”, jednak po zmianie planów dowództwa pod wpływem sytuacji na froncie włączono ją do Armii „Karpaty”. Jednostka wyruszyła na front już po rozpoczęciu wojny. Po przerzucie na linię Dunajca w pierwszych dniach wojny żołnierze 11. KDP natychmiast włączyli się do walk. Pod naporem niemieckich oddziałów Polacy zostali zmuszeni do odwrotu. Na skutek bombardowań i kilkakrotnie zmieniających się rozkazów Dywizja przystąpiła do działań bojowych w znacznie zmniejszonym składzie. Pod naporem nieprzyjacielskich uderzeń polskie oddziały zostały zmuszone do odwrotu znad granicy Polski ze Słowacją. Żołnierze Prugara-Ketlinga wsławili się sukcesami w czasie ciężkich walk odwrotowych.
6 września Armię „Karpaty” przemianowano na „Małopolska”. 11 września Dywizja operowała w okolicach Przemyśla. Jednostka znalazła się w składzie świeżo utworzonego Frontu Południowego pod dowództwem generała Kazimierza Sosnkowskiego. 13 września generał Sosnkowski drogą lotniczą przybył do okrążonych jednostek Armii „Małopolska” i po przeanalizowaniu sytuacji podjął decyzję o przebijaniu się do Lwowa. 14 września Niemcy zajęli Przemyśl.
15 września dywizje dowodzone przez generała Sosnkowskiego otrzymały jego rozkaz nakazujący przebijanie się do Lasów Janowskich. Pułkownik Bronisław Prugar-Ketling ustawił żołnierzy 11. KDP w dwie kolumny marszowe. Po dotarciu w pobliże Lasów Janowskich jego oddziały miały zaatakować i opanować zachodni skraj leśnego kompleksu. W tym rejonie operowały siły niemieckie: zmotoryzowane oddziały pułku SS „Germania” i grupa bojowa „Utz” z 1. Dywizji Górskiej wspierane bateriami 79. Pułku Artylerii Górskiej.
W okolicach wsi Szumlau niedaleko Jaworowa żołnierze polskiego 49. Pułku Piechoty napotkali nieprzyjacielskie oddziały. Doszło do zaciętych walk, sięgano po bagnety. Polacy zadali przeciwnikowi straszliwe straty. Zdobyto znaczną ilość dział, jaszczy, ciągników i samochodów. Niestety brak przeszkolonych kierowców zmusił Polaków do zniszczenia pojazdów. Podobnymi sukcesami zakończyły się także działania pozostałych pułków z 11. KDP. Bitwę pod Jaworowem wygrali Polacy, a zadanie 11. KDP zostało wykonane.
Niemcy ponieśli wielkie straty w ludziach i sprzęcie. Po tej bitwie pułk SS „Germania” został rozwiązany. Dowódca zgrupowania generał Kazimierz Sosnkowski uważał 11 Karpacką Dywizję Piechoty za najlepszą jednostkę Frontu Południowego i był pełen podziwu dla doskonałego dowodzenia oraz wyszkolenia żołnierzy.
