wtorek,
Bitwa pod Beresteczkiem
W dniach 28 czerwca – 10 lipca 1651 roku pod Beresteczkiem na Wołyniu rozegrała się jedna z największych bitew lądowych siedemnastowiecznej Europy. Starcie miało miejsce podczas powstania Chmielnickiego.
W 1649 roku Rzeczpospolita i Kozacy zawarły ugodę zborowską. Obie strony traktowały ją tymczasowo i wkrótce przystąpiły do przygotowań wojennych. Pod Beresteczkiem przeciw sobie stanęły liczące ponad sto tysięcy ludzi wojska kozacko-tatarskie oraz armia Rzeczpospolitej w sile około 70 tysięcy żołnierzy. Walki rozpoczęły się 28 czerwca 1651 roku. Początkowo powstańcy kilkukrotnie pokonali oddziały polskiej jazdy. 30 czerwca uderzenie polskich głównych sił pod dowództwem króla Jana Kazimierza zakończyło się pogromem przeciwników. Z pola walki uciekli chan Islam III Girej oraz Bohdan Chmielnickim.
Kozacy wycofali się na bagna przy rzece Płaszówka i zbudowali półkolistą fortecę. Na dwumetrowych wałach ustawiono działa. Zmęczeni walkami Polacy otoczyli przeciwnika, ale nie podejmowali akcji zaczepnych. Jedynie artyleria prowadziła ostrzał, który przynosił niewielkie rezultaty. W obozie Kozaków pojawił się rozłam, część z nich chciała się poddać, jednak większość próbowała się przebijać. 4 lipca wojska koronne przystąpiły do regularnego oblężenia, ściągnięto ciężkie działa burzące, których salwy zadały Kozakom znaczne straty.
7 lipca kozaccy posłowie próbowali układać się z królem, jednak nie zaakceptowali twardych polskich warunków kapitulacji i rozmowy zostały zerwane. 9 lipca nowym przywódcą Kozaków został Iwan Bohun. Z jego rozkazu zaczęto budować przeprawę przez bagna. 10 lipca w kozackim obozie wybuchła panika, rozeszła się pogłoska, że dowódcy uciekli. Tysiące ludzi rzuciło się do bezwładnej ucieczki przez niedokończoną przeprawę. Szturm Polaków dopełnił dzieła, pod mieczem lub w bagnach zginęło około trzydziestu tysięcy Kozaków. Część oddziałów pod komendą Bohuna zdołała się wycofać.
Wielkie zwycięstwo nie zostało wykorzystane z winy szlachty, która zaniepokojona buntami chłopskimi w kraju nie miała zamiaru uczestniczyć w dalszych działaniach. Pospolite ruszenie rozjechało się do domów, a powstanie nie zostało całkowicie stłumione. Już we wrześniu doszło do kolejnej bitwy.
