piątek,
Bitwa o Skalbmierz
Latem 1944 roku front wschodni osiągnął linię Wisły. Na przełomie lipca i sierpnia polskie oddziały partyzanckie Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej przejściowo wyzwoliły obszar o powierzchni tysiąca kilometrów kwadratowych obejmujący miejscowości Pińczów, Skalbmierz, Książ Wielki, Brzesko Nowe, Działoszyce, Janowice, Kazimierza Wielka, Koszyce, Nowy Korczyn, Proszowice, Sancygniów, Słaboszów i Wiślica. Wydarzenia te określane są nazwą „Republika Pińczowska”, która wywodzi się od określenia obszaru Pińczowa i okolic opanowanego przez mieszkańców opanowanego pod koniec 1918 roku. Niemcy nie zamierzali tolerować partyzantów na bezpośrednim zapleczu frontu i szybko przystąpili do akcji likwidacyjnej. Ich przewaga była ogromna.
Rankiem 5 sierpnia hitlerowska ekspedycja karna w sile dziewięciuset ludzi uderzyła na Skalbmierz. Miejscowości bronił pluton Armii Krajowej pod dowództwem podporucznika Franciszka Pudo. Partyzanci stawili zaciekły opór, jednak wobec znacznej przewagi przeciwnika zostali zmuszeni do odwrotu. Niemieckie oddziały przystąpiły do pacyfikacji miasta.
Aby zapobiec mordowaniu mieszkańców i paleniu domów, na pomoc wezwano stacjonujące w okolicy oddziały partyzanckie. Polacy przystąpili do ataku, jednak nie byli w stanie zdobyć miasta. Ich natarcie zakończyło się powodzeniem po dołączeniu do akcji dwóch czołgów sowieckiego patrolu zwiadowczego z przyczółka baranowsko-sandomierskiego.
W Skalbmierzu zginęło 21 partyzantów i 80 cywili. Niemieckie straty to około stu zabitych.
