czwartek,
Adam Remigiusz Grocholski
Adam Remigiusz Grocholski urodził się 3 września 1888 roku w Strzyżawce na Podolu. Pochodził ze starej rodziny szlacheckiej, jego ojcem był ziemianin Tadeusz Grocholski, matka pochodziła z rodu Zamoyskich. Ukończył gimnazjum w Odessie i studia na Wydziale Prawno-Historycznym Uniwersytetu w Petersburgu. Po wybuchu pierwszej wojny światowej został wcielony do armii carskiej, był oficerem do specjalnych poruczeń namiestnika Kaukazu oraz pełnomocnikiem Czerwonego Krzyża. Pod koniec 1917 roku objął obowiązki szefa Oddziału II Sztabu III Korpusu Polskiego w Rosji.
W 1919 roku został dowódcą szwadronu ciężkich karabinów maszynowych 12. Pułku Ułanów. Ukończył pierwszy kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego, a następnie był kolejno adiutantem XV Brygady Piechoty, szefem Oddziału III Sztabu 6. Armii oraz szef Oddziału II Sztabu Grupy generała Władysława Jędrzejewskiego. Brał udział w walkach z bolszewikami. Wiosną 1921 roku został szefem III Oddziału w Dowództwie Obrony Plebiscytu, był autorem projektu rozkazu o rozpoczęciu III powstania śląskiego.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego był zawodowym oficerem. Po ukończeniu kursów w Centrum Szkolenia Jazdy w Grudziądzu oraz warszawskiej Wyższej Szkoły Wojennej uzyskał tytuł dyplomowanego oficera Sztabu Generalnego i przydział do Oddziału III Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie. Podczas przewrotu majowego nie poparł Piłsudskiego, jednak wkrótce potem został adiutantem Ministra Spraw Wojskowych Józefa Piłsudskiego. Od 1932 roku służył w 1. Pułku Strzelców Konnych. W 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
Po wybuchu drugiej wojny światowej nie został zmobilizowany. W połowie września 1939 roku zorganizował oddział konspiracyjny „Brochwicz”, który wykonywał zadania na rzecz Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” generała Franciszka Kleeberga. Jego żołnierze prowadzili działania rozpoznawcze i dywersyjne na tyłach niemieckich wojsk. Po klęsce wrześniowej stanął na czele działającej na terenie Lubelszczyzny organizacji konspiracyjnej „Brochwicz”. Wkrótce podporządkował się Związkowi Walki Zbrojnej.
Był autorem projektu stworzenia organizacji dywersyjnej, która miała operować na tyłach przewidywanej wojny niemiecko-sowieckiej. Początkowo dowództwo jego plan nie spotkał się z aprobatą dowództwa, jednak po agresji Trzeciej Rzeszy na ZSRR powołano do życia organizację „Wachlarz”, a major Grocholski objął obowiązki jej szefa sztabu oraz zastępcy komendanta. Wiosną 1942 roku stanął na czele „Wachlarza”, stanowisko to zajmował do rozwiązania tej organizacji. Jesienią 1942 roku otrzymał awans do stopnia podpułkownika.
Podczas powstania warszawskiego, 1 września 1944 roku został dowódcą oddziałów Armii Krajowej na Dolnym Mokotowie, w tym okresie posługiwał się pseudonimem „Waligóra”. 25 września w trakcie walk został ciężko raniony, opuścił stolicę w tłumie cywilów dzięki pomocy łączniczek. Po wojnie przez pewien czas mieszkał w Szklarskiej Porębie, w 1954 roku wrócił do Warszawy. Zmarł 17 marca 1965 r. w Cannes. W trakcie swojej służby wielokrotnie był odznaczany, otrzymał m.in. Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari, Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari, pięciokrotnie Krzyż Walecznych.
