wtorek,
11 Pułk Ułanów Legionowych
Tradycje 11 Pułku Ułanów Legionowych sięgają początków odzyskanej w 1918 roku polskiej niepodległości.
W pierwszych dniach listopada 1918 roku w Krakowie powstał „Szwadron Kadrowy 1. pułku ułanów”. Były oficer Legionów Polskich porucznik Antoni Jabłoński skupił wokół siebie żołnierzy z byłego 1 Pułku Ułanów Legionów. Jabłoński był najmłodszym uczestnikiem tzw. siódemki Beliny w 1914 roku – zaczątku kawalerii II Rzeczypospolitej. 6 listopada 1918 roku został wydany się pierwszy dzienny rozkaz szwadronowy. Po kilku dniach formacja była gotowa do wymarszu. 17 listopada ułani Jabłońskiego udali się transportem kolejowym do Przemyśla.
Już następnego dnia część oddziału brała udział w potyczkach z Ukraińcami podczas marszu do Lwowa. Dwa plutony pod dowództwem porucznika Kniaziołuckiego dołączyły do obrońców miasta. Pozostały w Przemyślu oddział Jabłońskiego w grudniu powiększył się o szwadron utworzony w Radomsku, a w styczniu o szwadron leżajski. Brakowało koni, część ułanów musiała chodzić pieszo. Na przełomie 1918 i 1919 roku kawalerzyści Jabłońskiego brali udział w kilku potyczkach. Pod koniec stycznia przekształcony w dywizjon oddział odjechał do Kraśnika, gdzie zajmował się szkoleniem i organizacją formacji. W marcu na rozkaz dowództwa oddział przeniósł się do Pińczowa, aby na bazie swoich zasobów utworzyć 11. Pułk Ułanów. Dowódcą nowej formacji został major Mariusz Zaruski. W skład nowej formacji weszły oddziały porucznika Bednarskiego z Pińczowa, rotmistrza Jabłońskiego z Kraśnika oraz porucznika Kleszczyńskiego.
16 marca 1919 roku został wydany pierwszy rozkaz 11 Pułku Ułanów. Na jego mocy stanowisko zastępcy dowódcy objął rotmistrz Antoni Jabłoński. Ułani musieli spora czasu poświęcić na zagospodarowanie koszar, magazynów, stajni i placów ćwiczeń. Podobnie jak w większości polskich jednostek w tym okresie były problemy ze zdobyciem jednolitego wyposażenia i umundurowania. Nadal brakowało koni. 6 kwietnia pułk otrzymał rozkaz wymarszu na wyprawę wileńską. Ułani Zaruskiego wyróżnili się w walkach, a ich dowódca został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Latem 1919 roku zadania pułku ograniczyły się do służby patrolowej na pograniczu polsko-litewskim.
14 sierpnia grupa majora Zaruskiego wyruszyła transportem kolejowym na Białoruś. Ułani otrzymali zadanie wyparcia nieprzyjaciela w kierunku północno-wschodnim. 19 sierpnia dwa szwadrony stoczyły walkę z bolszewikami pod wsią Malinowszczyzna. Zdołano utrzymać pozycje. Dzień później pułk wspólnie z 1 Pułkiem Szwoleżerów opanował miasto Głębokie. Wycofujące się sowieckie wojska stawiały twardy opór. 21 sierpnia ułani z 11 Pułku stoczyli kilka potyczek z tylnymi strażami nieprzyjaciela, m.in. pod Gliniatami, Sawinkami i Łużkami. 24 sierpnia pułk został zluzowany i odesłany do zabezpieczenia odcinka na rzece Dziśnie.
Na początku września 11 Pułk w składzie 1 Brygady Kawalerii brał udział w zaciętych walkach o linię rzeki Dźwiny. 13 września 1919 roku pułk zepchnął nieprzyjaciela za rzekę. Zdobyto sporo sprzętu wojskowego i koni. Wyczerpani ułani zostali zluzowani i udali się do miasta Dukszty. Wypoczynek w charakterze odwodu grupy generała Śmigłego-Rydza trwał do połowy grudnia.
21 czerwca 1920 roku 11. Pułk Ułanów włączył się do walk z armią konną Budionnego. 28 lipca roku dowódcą pułku został awansowany do stopnia majora Antoni Jabłoński. 1 sierpnia rozegrała się najkrwawsza bitwa oddziału – bój z kawalerią Budionnego pod Mikołajowem kilkadziesiąt kilometrów od Lwowa. Data tego starcia znalazła się na szarfach pułkowego sztandaru. 12 października pod Nową Sieniawką nad Bohem ciężkie rany odniósł dowódca pułku. Antoni Jabłoński zmarł dziesięć dni później w szpitalu we Lwowie.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami 11. Pułk Ułanów stacjonował w Ciechanowie. Kilka szwadronów kwaterowało w Przasnyszu. 23 marca 1922 oficerowie pułku podjęli uchwałę w o nadaniu oddziałowi nazwy „11. Pułk Ułanów Legionowych imienia podpułkownika Antoniego Jabłońskiego”, jednak nazwa ta nie została oficjalnie potwierdzona. 19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził datę święta pułkowego. Był to dzień 19 kwietnia – rocznica zdobycia Wilna. 28 maja 1937 roku Minister Spraw Wojskowych nadał pułkowi nazwę „11. Pułk Ułanów Legionowych imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”.
W czasie kampanii wrześniowej 11. Pułk Ułanów wchodził w skład Mazowieckiej Brygady Kawalerii. Na początku września toczył walki w rejonie Przasnysza i Ciechanowa. 12 września szwadron pod dowództwem porucznika Andrzeja Żylińskiego swoją szarżą rozpoczął jedną z najcięższych i najkrwawszych walk Września 1939 – bitwę pod Kałuszynem. Atak ułanów zakończył się dużymi stratami, jednak zdołał poderwać do boju piechotę. Ostatni żołnierze pułku walczyli do 27 września.
