środa, 2024-01-17

VirtualBox: Od Innotek do Oracle

Wstęp

W erze cyfrowej, gdzie elastyczność i efektywność w zarządzaniu zasobami komputerowymi stają się coraz bardziej kluczowe, technologia wirtualizacji zyskuje na znaczeniu. Jednym z narzędzi, które odgrywa znaczącą rolę w tej dziedzinie, jest VirtualBox rozwijany przez Oracle Corporation. Od jego skromnych początków jako projektu firmy Innotek, poprzez przejęcie przez Sun Microsystems, aż po obecną erę pod skrzydłami Oracle VirtualBox ewoluował, stając się jednym z najpopularniejszych rozwiązań wirtualizacyjnych na rynku.

VirtualBox pozwala użytkownikom na tworzenie i zarządzanie maszynami wirtualnymi, które mogą symulować różne konfiguracje sprzętowe i uruchamiać różnorodne systemy operacyjne. Dzięki temu użytkownicy mogą testować oprogramowanie w bezpiecznych, izolowanych środowiskach, emulować starsze rozwiązania niekompatybilne ze współczesnym sprzętem, a także efektywnie wykorzystywać dostępne zasoby.

Innotek GmbH

W 2001 roku powstała niemiecka firma Innotek Systemberatung GmbH, która skupiła się na innowacjach w dziedzinie wirtualizacji, co było stosunkowo nowym obszarem w czasie, gdy przedsiębiorstwo zaczynało działalność. Największym osiągnięciem Innote był VirtualBox – oprogramowanie do wirtualizacji, które umożliwia użytkownikom uruchamianie wielu systemów operacyjnych jednocześnie na jednym komputerze.

VirtualBox to odpowiedź firmy Innotek na rosnące zapotrzebowanie na elastyczne i wydajne rozwiązania do wirtualizacji. W tamtych czasach zaczęła ona nabierać znaczenia jako sposób na maksymalizację zasobów sprzętowych i zwiększenie efektywności. Produkt firmy Innotek był nie tylko stabilny i niezawodny, ale także oferował bogaty zestaw funkcji, takich jak obsługa wielu systemów operacyjnych gości, elastyczne zarządzanie zasobami oraz zaawansowane funkcje sieciowe. VirtualBox oferowano w wersjach dla systemów Windows i Linux.

Po kilku latach intensywnego rozwoju, 17 stycznia 2007 roku twórcy VirtualBox udostępnili swój kod źródłowy na zasadach licencji GNU/GPL 2. Od tej pory użytkownicy programu mogli wybierać pomiędzy trzema opcjami:

• licencja do użytku komercyjnego;
• bezpłatny pełen pakiet VirtualBox dostępny w formie binarnej do użytku osobistego na warunkach VirtualBox Personal Use and Evaluation License (PUEL);
• VirtualBox Open Source Edition (OSE) z kodem źródłowym na zasadach licencji GNU/GPL 2 funkcjonalnie równoważny pełnemu pakietowi VirtualBox, z wyjątkiem kilku funkcji dedykowanych klientom korporacyjnym.

Wśród funkcji o zamkniętym kodzie źródłowym znalazły się m.in.: współdzielenie katalogów między hostem i gościem, serwer RDP (Remote Desktop Protocol), obsługa USB 2.0.

Sun Microsystems

Pod skrzydłami Innotek VirtualBox stał się jednym z czołowych narzędzi wirtualizacyjnych, konkurując z produktami takimi jak VMware i Microsoft Hyper-V. Był szczególnie doceniany w środowiskach edukacyjnych i developerskich, ze względu na otwarty charakter i łatwość użycia. Sukces małej niemieckiej firmy nie mógł ujść uwadze gigantów branży.

2 lutego 2008 roku Innotek został wykupiony przez firmę Sun Microsystems, która będąc jednym z liderów w branży technologii informatycznych, miała odpowiednie zasoby i doświadczenie, aby rozwijać VirtualBoxa i poszerzać jego zastosowania. Zdecydowano się na wydanie większości komponentów VirtualBoxa jako otwartego oprogramowania pod licencją GNU General Public License w wersji 2, co pozwoliło społeczności programistów na udział w rozwoju i doskonaleniu tego oprogramowania. Oprócz wersji open source utrzymano wymagającą zakupu licencji wersję komercyjną, oferującą dodatkowe funkcje, takie jak wsparcie dla USB 2.0 i RDP.

W tym okresie VirtualBox otrzymał wiele technicznych ulepszeń, w tym lepsze wsparcie dla różnych systemów operacyjnych gości, podniesioną wydajność i skalowalność oraz udoskonalone funkcje sieciowe. Oprogramowanie zostało zintegrowane z innymi produktami i technologiami Sun, co pozwoliło na lepsze wykorzystanie możliwości wirtualizacji w środowiskach korporacyjnych i naukowych.

Oracle Corporation

27 stycznia 2010 roku Sun Microsystems został przejęty przez przedsiębiorstwo Oracle za kwotę 7,4 miliarda dolarów. Oracle utrzymało model dwóch wersji VirtualBoxa — nieodpłatnej wersji open source oraz płatnej wersji komercyjnej z dodatkowymi funkcjami, jednak dokonano także pewnych zmian w polityce licencyjnej, dostosowując ją do standardów i modelu biznesowego właściciela. Od wersji 4 z grudnia 2010 roku VirtualBox dostępny jest na zasadach licencji GNU GPL w wersji 3. Istnieje dodatkowy pakiet o nazwie „VirtualBox Oracle VM VirtualBox Extension Pack” zapewniający m.in. obsługę urządzeń USB 2.0 i 3.0, VirtualBox Remote Desktop Protocol (VDRP), rozruch PXE dla kart Intel, szyfrowanie obrazu dysku maszyny wirtualnej. VirtualBox Extension Pack jest objęty licencją VirtualBox Extension Pack Personal Use and Evaluation License (PUEL), która pozwala na bezpłatne korzystanie z oprogramowania do użytku osobistego, edukacyjnego lub ewaluacyjnego.

Rozwój VirtualBox jest kontynuowany, wprowadzono liczne ulepszenia w zakresie wydajności i stabilności, co czyni go bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem dla użytkowników profesjonalnych. Produkt nadal jest ceniony wśród użytkowników indywidualnych i w sektorze edukacyjnym. Producent dostarcza instalatory programu dla systemów Linux, Windows, macOS na platformie Intel i Solaris. Dostępny jest także pakiet instalacyjny dla systemu macOS/Arm64, jednak jest on określany jako „Developer Preview” i ma obecnie mocno ograniczoną funkcjonalność. Aktualnie najnowszą wersją jest VirtualBox 7.0.12 wydany 17 października 2023 roku.

W Polsce VirualBox wykorzystywany jest przez Centralną Komisję Egzaminacyjną do przeprowadzania egzaminów zawodowych.

Wybrane funkcje VirtualBox

VirtualBox oferuje szeroką gamę funkcji, które czynią go wszechstronnym narzędziem do wirtualizacji, dostosowanym do różnych potrzeb użytkowników – od prostych zastosowań domowych, po bardziej zaawansowane scenariusze w środowiskach profesjonalnych i korporacyjnych. Starsze edycje VirtualBox obsługiwały wirtualizację programową oraz wspomaganą sprzętowo, od wersji 6.1 możliwa jest jedynie ta druga opcja. Obsługa wirtualizacji oparta jest na technologii VT-x (Intel) lub AMD-V. W siódmej wersji dodano możliwość wirtualizacji sprzętowych modułów TPM 2.0 oraz obsługę Secure Boot, dzięki czemu można dokonywać standardowej instalacji systemu Windows 11.

Niektóre z prezentowanych funkcji wymagają instalacji rozszerzeń VirtualBox.

Obsługiwane formaty obrazów dysków

• VDI (VirtualBox Disk Image) – natywny format obrazów dysków dla VirtualBoxa, umożliwia m.in. dynamiczne alokowanie przestrzeni.
• VMDK (VMware Virtual Machine Disk) – VirtualBox może korzystać z obrazów dysków używanych przez VMware.– VHD (Virtual Hard Disk) - format używany przez Microsoft w Virtual PC i Hyper-V, również kompatybilny z VirtualBoxem.
• HDD (Parallels Hard Disk) - format używany przez Parallels.
• RAW - możliwość bezpośredniego dostępu do dysków fizycznych i ich partycji w formacie RAW.

Urządzenia wirtualne i integracja

VirtualBox wirtualizuje szeroką gamę urządzeń wirtualnych, w tym wiele urządzeń zwykle dostarczanych przez inne tego typu platformy. Obejmuje to kontrolery dysków twardych IDE, SCSI i SATA, kilka wirtualnych kart sieciowych i dźwiękowych, wirtualne porty szeregowe i równoległe oraz zaawansowany programowalny kontroler przerwań wejścia/wyjścia (I/O APIC).

• Wirtualne karty sieciowe – obsługa różnych typów połączeń sieciowych, w tym NAT, mostkowanie (bridged), wewnętrzne (internal), host-only i inne.
• Wirtualne dyski USB — możliwość przypisywania urządzeń USB do maszyn wirtualnych.
• Współdzielone foldery — funkcja umożliwia udostępnianie folderów między systemem gospodarza a systemem gościa.
• Clipboard Sharing – możliwość wymiany danych między systemem gospodarza a systemem gościa przez współdzielony schowek.
• Przetwarzanie wieloprocesowe gościa – Oracle VM VirtualBox może zaprezentować do 32 wirtualnych procesorów każdej maszynie wirtualnej niezależnie od tego, ile rdzeni procesora jest fizycznie obecnych na hoście.

Dodatkowe możliwości

• Snapshoty – funkcja pozwalająca na tworzenie migawek (snapshotów) stanu maszyny wirtualnej, co umożliwia łatwy powrót do określonego punktu w przeszłości.
• Obsługa akceleracji 3D – często wymagane w aplikacjach wymagających intensywnych obliczeń graficznych.
• Headless mode — możliwość uruchamiania maszyn wirtualnych w tle, bez bezpośredniego interfejsu użytkownika.
• CLI i API – zaawansowane możliwości zarządzania za pomocą linii komend (CLI) oraz programistyczny interfejs API, co pozwala na integrację z systemami automatyzacji i zarządzania.
• Izolacja systemu gościa – maszyny wirtualne są izolowane od systemu gospodarza, co zwiększa bezpieczeństwo i ogranicza ryzyko wpływu działania jednej maszyny na inną.
• Szyfrowanie dysków wirtualnych – możliwość szyfrowania dysków wirtualnych, co zapewnia dodatkową warstwę bezpieczeństwa.