czwartek,
Rocznica premiery i486
10 kwietnia 1989 roku na targach Comdex po raz pierwszy zademonstrowano procesor Intel 80486. Inne nazwy tego produktu to i486 oraz 486. Był to ostatni procesor Intela posiadający jedynie numeryczną nazwę. Układ przeszedł do historii jako jeden z najważniejszych procesorów w historii — kamień milowy w rozwoju komputerów osobistych. To właśnie z myślą o nim powstała kultowa gra DOOM z 1993 roku.
Czym był i486?
Intel i486 to czwarta generacja procesorów z rodziny x86, będąca następcą 80386. W momencie premiery był prawdziwą rewolucją — po raz pierwszy w historii procesor dla komputerów osobistych miał zintegrowany koprocesor zmiennoprzecinkowy (FPU) oraz pamięć podręczną L1 na jednym układzie scalonym.
Główne innowacje
- Zintegrowany FPU (Floating Point Unit): Wersja i486DX miała wbudowaną jednostkę obliczeń zmiennoprzecinkowych, co znacznie przyspieszało obliczenia naukowe, grafiki 3D i gry.
- Wewnętrzna pamięć cache L1 (8 KB): To pierwszy procesor x86, który miał cache na samym rdzeniu.
- Pipelining: i486 wprowadził 5-stopniową linię potokową, co pozwoliło na wykonywanie jednej instrukcji w każdym cyklu zegara — ogromny skok wydajności względem 80386.
- Niższe zużycie energii (wersje SL): Dostosowane do notebooków.
- Wielka skalowalność: Od 20 MHz aż do 100 MHz (w wersji DX4).
Warianty i modele
| Model | Zegar | FPU | Cache | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| i486DX | 20–66 MHz | Tak | 8 KB | Pełna wersja procesora |
| i486SX | 16–40 MHz | Nie | 8 KB | Tani wariant bez FPU |
| i486DX2 | 40–66 MHz | Tak | 8 KB | Podwójna częstotliwość rdzenia |
| i486DX4 | 75–100 MHz | Tak | 16 KB | Trzykrotna częstotliwość, niska produkcja |
| i486SL | 20–33 MHz | Tak/Nie | 8 KB | Mobilna wersja |
Wpływ na branżę
Procesor i486 był ogromnym sukcesem komercyjnym i technologicznym. Stał się sercem milionów komputerów PC w latach 90. — zarówno w domu, jak i w biurze. Wspierał systemy MS-DOS, Windows 3.1, a później nawet Windows 95 i 98 (choć z trudem). To na i486 działały pierwsze pełnoprawne gry 3D, takie jak DOOM czy Descent, oraz rozkwitała demoscena.
Jego potęga zapoczątkowała erę masowej popularyzacji komputerów osobistych, a architektura została później rozwinięta przez Pentium.
Wyniki sprzedaży
Intel sprzedał dziesiątki milionów sztuk i486, a linia była produkowana przez wiele lat — nawet po premierze Pentium. W szczytowym momencie i486 przynosił firmie Intel miliardy dolarów rocznie i stanowił dominujący układ w komputerach klasy PC.
Klonowanie i konkurencja
Sukces i486 przyciągnął innych producentów.
- AMD Am486 – praktycznie identyczny z i486, dostępny w wersjach nawet do 133 MHz, bardzo popularny w tanich komputerach.
- Cyrix Cx486 – kompatybilny z i486, ale często miał niższą wydajność, produkowany z myślą o rynku budżetowym.
- Texas Instruments, UMC, IBM – również licencjonowali lub klonowali 486, szczególnie do systemów embedded i terminali.
Niektóre wersje alternatywne oferowały wyższą częstotliwość lub niższy pobór prądu niż oryginalny Intel.
Dziedzictwo i wartość nostalgiczna
Dla wielu użytkowników z lat 90. to właśnie i486 był „tym pierwszym prawdziwym komputerem”. Dziś jest obiektem kultu wśród fanów retro, demosceny, hobbystów budujących stare PC-ty i pasjonatów systemów takich jak DOS, Windows 3.1 czy OS/2.
