sobota,
Misja Cluster – kosztowny błąd programu
4 czerwca 1996 roku ujawnił się jeden z najbardziej niesławnych i kosztownych błędów oprogramowania w historii.
Misja Cluster prowadzona jest przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA). Jej celem jest dokładne zbadanie ziemskiej magnetosfery. Umożliwić to ma zespół czterech satelitów poruszających się w układzie tworzącym czworościan.
Misja miała fatalny początek. 4 czerwca 1996 roku podczas startu rakiety nośnej Ariane 5, która miała wynieść satelity na orbitę okołoziemską, nastąpiła poważna awaria. 37 sekund od startu rakieta zeszła z planowanego kursu i na skutek dużych przeciążeń zaczęła się rozpadać. Następnie uległa samozniszczeniu dzięki automatycznym systemom zabezpieczeń, które chronią przed skutkami niekontrolowanego lotu. Los rakiety podzieliły cztery transportowane satelity. Po szczegółowym śledztwie ustalono przyczynę spektakularnej porażki – okazał się nią błąd oprogramowania.
Rakieta Ariane 5 wykorzystywała system nawigacji zaprojektowany dla starszej konstrukcji – Ariane 4. Inne od poprzednika parametry lotu wywołały w oprogramowaniu błąd przekroczenia zakresu liczb całkowitych (integer overflow) i automatyczne korekty kursu doprowadziły do wystąpienia dużych przeciążeń. Jako bezpośrednią przyczynę nieudanego startu uznano brak zabezpieczeń przed przepełnieniem w oprogramowaniu, jednak zidentyfikowano wiele innych błędów w projektowaniu i testowaniu systemu.
Po nieudanym i kosztownym początku misji zbudowano następne cztery satelity. Tym razem wyniesiono je na orbitę okołoziemską w dwóch turach oraz wykorzystano rosyjskie rakiety Sojuz‑U. Bezpośrednim przodkiem rakiety Sojuz był radziecki pocisk balistyczny o zasięgu międzykontynentalnym R-7 (według nazewnictwa NATO – SS-6 Sapwood). 16 lipca 2000 roku na orbitę trafiły Salsa i Samba, a 9 sierpnia 2000 Rumba i Tango. Start misji Cluster II zakończył się całkowitym powodzeniem i jest ona prowadzona do dziś.