środa,
Jean Bartik
W świecie, gdzie technologia rozwija się w błyskawicznym tempie, często zapominamy o pionierach, którzy przetarli szlaki dla współczesnych innowacji. Jedną z takich zapomnianych bohaterek jest Jean Bartik, programistka, której praca nad pierwszym elektronicznym komputerem ogólnego przeznaczenia, ENIAC, zmieniła oblicze technologii.
Urodzona jako Betty Jean Jennings w 1924 roku w małym mieście w Missouri, Bartik wykazała się niezwykłą zdolnością do nauk ścisłych. Pomimo ograniczeń stawianych kobietom w tamtych czasach, ukończyła Northwest Missouri State Teachers College, zdobywając tytuł licencjata w dziedzinie matematyki. Jej kariera nabrała tempa, gdy dołączyła do zespołu pracującego nad ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) w Moore School of Electrical Engineering na Uniwersytecie Pensylwanii. ENIAC był pierwszym komputerem, który mógł być programowany do wykonywania złożonych obliczeń matematycznych, co było rewolucją w dziedzinie komputerów. Efekty działania maszyny miały zastąpić ręczne obliczanie tablic artyleryjskich na potrzeby amerykańskiego wojska. Nad komputerem ENIAC pracował także jej przyszły mąż – William Bartik.
Bartik to jedna z sześciu kobiet, które programowały ENIAC. Do tego projektu wytypowano jeszcze: Kathleen McNulty, Marlyn Wescoff, Betty Snyder, Frances Bilas i Ruth Teitelbaum. Ich praca była pionierska, ponieważ nie istniały wtedy języki programowania ani narzędzia, które mogłyby ułatwić zadanie. Programowanie ENIAC wymagało dogłębnego zrozumienia zarówno matematyki, jak i samej maszyny, co oznaczało ręczne konfigurowanie tysięcy przełączników i kabelków. Mimo swojego kluczowego wkładu w rozwój komputerów, Bartik i jej koleżanki przez długi czas pozostawały w cieniu swoich męskich kolegów. Dopiero w ostatnich dekadach ich wkład zaczął być doceniany. Bartik, jako jedna z nielicznych kobiet w ówczesnym świecie technologii, była świadkiem i uczestnikiem momentu, w którym narodziła się nowa era – era informatyki. W latach 40. mężczyźni skupieni na kwestiach sprzętowych pracę z danymi uważali za mało interesującą.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej kontynuowała swoją karierę, współpracowała z twórcami komputera ENIAC Johnem Eckertem i Johnem Mauchly w kolejnych projektach: BINAC i UNIVAC I. W 1951 roku porzuciła pracę zawodową i zajęła się wychowaniem trójki dzieci.
Jean Bartik zmarła w 2011 roku, ale jej postać jest inspiracją dla kobiet na całym świecie, przypominając, że nie ma granic dla tego, co można osiągnąć w dziedzinie technologii i informatyki. Jej historia powinna być przypomnieniem dla nas wszystkich o znaczeniu różnorodności i równości w nauce i technologii – dziedzinach, które kształtują naszą przyszłość.
