Przejdź do treści

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mrągowie

Stanisław Skalski

sobota,

Stanisław Skalski

Stanisław Skalski to polski as lotnictwa myśliwskiego okresu II wojny światowej. Według tzw. listy Bajana zaliczono mu 18 zestrzelonych samolotów niemieckich – najwięcej spośród wszystkich pilotów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie.

Urodził się 27 listopada 1915 w Kodymie koło Odessy. Kiedy Polska odzyskała niepodległość, jego rodzina przeprowadziła się do Dubna – siedziby powiatu w województwie wołyńskim (miasta w granicach Rzeczypospolitej do agresji ZSRR na Polskę w 1939). W 1933 roku zdał egzamin dojrzałości. Szybko zrezygnował ze studiów na Politechnice Warszawskiej, w tym okresie myślał już tylko o lotnictwie, większość czasu spędzał w Aeroklubie Mokotowskim. W 1935 wstąpił do wojska, po odbyciu kursu w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, a następnie przeszedł przeszkolenie myśliwskie w Wyższej Szkole Pilotażu w Grudziądzu.

1 września 1939 roku był świeżo upieczonym podporucznikiem. Latał polskim myśliwcem PZL P.11c jako pilot 4 Dywizjonu Myśliwskiego w Toruniu. Już pierwszego dnia wojny brał udział w zestrzeleniu niemieckiego samolotu rozpoznawczego. Po upadku nieprzyjacielskiej maszyny wylądował obok, opatrzył załogę i uratował ją przed samosądem tłumu. Było to zachowanie niespotykane podczas II wojny światowej.

2 września zestrzelił dwa bombowce, po pierwszym tygodniu walki na koncie miał pięć strąconych niemieckich samolotów, był to rekord kampanii wrześniowej. W następnych dniach atakował tylko obiekty naziemne. 17 września przekroczył granicę państwową i udał się do Rumunii. W styczniu 1940 trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie odbył szkolenie na brytyjskich samolotach. Od 30 sierpnia latał jako pilot brytyjskiego 501. Dywizjonu Myśliwskiego Royal Air Force, pierwszego dnia służby zestrzelił niemiecki bombowiec. Po tygodniu został zestrzelony nad Anglią, był mocno poparzony płomieniami i kontuzjowany po skoku ze spadochronem. Do latania powrócił jeszcze w 1940 roku.

Od początku 1941 roku latał w polskich formacjach – 306, 317 i 317 dywizjonie. Zaliczał kolejne strącenia przeciwników, tym razem głównie samolotów myśliwskich. W 1943 został pilotem stacjonującego w Afryce Północnej Polskiego Zespołu Myśliwskiego. Mimo że nie był dowódcą tej jednostki, nazywano ją jako „cyrk Skalskiego” w uznaniu dla niesamowitych umiejętności Skalskiego i innych polskich pilotów. W lipcu 1943 Anglicy powierzyli Skalskiemu dowództwo brytyjskiego 601 Dywizjonu RAF. Jednostka brała udział w desancie na Sycylii.

W grudniu 1943 powrócił do Anglii i objął dowództwo polskiego 131 Skrzydła Myśliwskiego w składzie trzech dywizjonów. Podczas walk w Normandii w 1944 dowodził polskim 133 Skrzydłem Myśliwskim. Jego ostatnie dwa zwycięstwa miały miejsce 24 czerwca 1944 roku i były bardzo nietypowe – atakowane dwa niemieckie myśliwce zderzyły się ze sobą. We wrześniu 1944 został oddelegowano go do Fort Leavenworth w USA – wyższej szkoły wojennej, gdzie prowadził wykłady z taktyki.

Według tzw. listy Bajana Skalskiemu zaliczono 18 zestrzelonych samolotów, 2 zestrzelone zespołowo, 2 prawdopodobnie oraz 4 i 1/3 uszkodzone. Polski pilot był dwukrotnie zestrzelony. Otrzymał wiele odznaczeń, m.in. Złoty i Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari oraz jako jedyny cudzoziemiec trzykrotnie Distinguished Flying Cross. Anglicy oferowali mu obywatelstwo i pracę w akademii, jednak Skalski, mimo groźby więzienia, w 1947 wrócił do Polski.

W Polsce latem 1947 roku objął stanowisko inspektora do spraw techniki pilotażu Wojska Polskiego. Rok później został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pod fałszywym zarzutem szpiegostwa. Podczas śledztwa był torturowany, w 1950 otrzymał wyrok kary śmierci w tzw. procesie kiblowym. Odmówił skorzystania z możliwości napisania prośby o ułaskawienie. Na wieść o skazaniu syna, ojciec Skalskiego zmarł w wyniku zawału serca. 24 stycznia 1951 roku Bolesław Bierut wydał ułaskawienie Stanisława Skalskiego i kara śmierci została zamieniona na dożywocie. W kwietniu 1956 roku decyzją Najwyższego Sądu Wojskowego został uwolniony, a w listopadzie, w stopniu majora, powrócił do wojska. 10 kwietnia 1972 został przeniesiony do rezerwy. W 1988 roku otrzymał stopień generała brygady. Zmarł 12 listopada 2004 w Warszawie.

Czy wiesz, że…

Proces kiblowy to rodzaj procesu sądowego w okresie stalinowskim w Polsce (1944–1956). Proces odbywał się w celi więziennej, ławnicy i sędziowie zajmowali krzesła lub prycze, a oskarżonemu jako miejsce do siedzenia pozostawał sedes. Procesy kiblowe naruszały elementarne zasady prawa, m.in. brak było obrońców, rozprawa odbywała się poza salą sądową. Najczęściej wyrok przesądzony był już przed procesem, wielu członków podziemia w ten sposób otrzymało karę śmierci, co było mordem sądowym.

Artykuł: Teoria emocji kolorów

Teoria emocji kolorów

Artykuł: DRAM Speculative Leadoff

DRAM Speculative Leadoff

Artykuł: Burst Mode DMA

Burst Mode DMA

Artykuł: Tryby DMA

Tryby DMA

Artykuł: DMA w kontekście historycznym

DMA w kontekście historycznym

Nasze technikum

Technik informatyk

Szkoły dla dorosłych

Nasza szkoła

Pełna oferta edukacyjna

Oferta szkoły