czwartek,
Stanisław Wyspiański
Dziś przypada rocznica śmierci polskiego dramatopisarza, poety, inscenizatora, twórcy nowoczesnego teatru polskiego.
Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie. Był synem rzeźbiarza i fotografika. Kiedy miał siedem lat, zmarła jego matka, wychowywał się u bezdzietnego wujostwa, Kazimierza i Joanny Stankiewiczów. Traktowali go oni jak własnego syna. W domu Stankiewiczów bywali Jan Matejko, Józef Szujski, Karol Estreicher i Władysław Łuszczkiewicz.
Wyspiański był uczniem gimnazjum św. Anny w Krakowie. Mimo że Kraków należał wtedy do Monarchii Austro-Węgierskiej, w szkole tej dużą uwagę przywiązywano do nauki historii Polski i historii literatury polskiej. W czasach nauki w gimnazjum podjął pierwsze próby literackie i malarskie. Zaprzyjaźnił się z Józefem Mehofferem, Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem, Henrykiem Opieńskim i Jerzym Żuławskim.
Po zdaniu egzaminu maturalnego studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod okiem samego Jana Matejki. Równolegle uczęszczał na wykłady na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Młody student pracował m.in. przy renowacji Kościoła Mariackiego. Od czasów szkolnych fascynował się teatrem, uczestniczył w amatorskich przedstawieniach. Jako student pisał scenki dramatyczne.
W 1891 roku wyjechał na studia w paryskiej prywatnej Academie Colarrosi. Żył w trudnych warunkach materialnych utrzymując się głównie ze stypendium Szkoły Sztuk Pięknych. We Francji z prerwami spędził trzy lata. W Paryżu zetknął się z najnowszymi prądami i kierunkami artystycznymi.
Po powrocie do Krakowa stał się jednym z najbardziej wszechstronnych artystów swojego pokolenia. Jego dorobek artystyczny jest bardzo szeroki. Obejmuje m.in. malarstwo, ilustracje, grafiki, projekty mebli, dramaty i wiersze. Największą sławę i uznanie przyniósł mu dramat „Wesele” napisany w 1900 roku, który powstał na kanwie wesela jego przyjaciela Lucjana Rydla w Bronowicach Małych.
W 1906 roku został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zmarł 28 listopada 1907 roku w Krakowie. Jego pogrzeb stał się wielką manifestacją narodową.
Malarstwo Wyspiańskiego
Twórczość literacka
Na naszej stronie możesz przeczytać wiele utworów Stanisława Wyspiańskiego.
